اندیشکده آمریکایی در گزارشی تصریح کرد ایران بزرگترین مانع اجرای «مسیر ترامپ» در منطقه قفقاز است و این طرح از سطح نمایش فراتر نمیرود.
تهران-ایران ویو24
نشریه «ریسپانسیبل استیت کرفت» وابسته به اندیشکده کوئینسی مینویسد: طرح کریدور مورد حمایت آمریکا حساسیت روسیه و ایران را برانگیخته است. در غیاب مصالحههای دشوار، وعده ثبات در قفقاز جنوبی همچنان سرابی بیش نیست. تحرکات دیپلماتیک فشرده میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان با رونمایی از پیشنویس توافق صلح در کاخ سفید به اوج رسید و بهعنوان نقطه عطفی تاریخی در مسیر صلح قفقاز جنوبی معرفی شد. اما پشت این فضای مملو از شعارهای جشنآمیز، واقعیتی پیچیدهتر نهفته است. در این صحنه، همچنان قدرتنمایی نظامی است که قواعد بازی را رقم میزند، نه سازش واقعی و پایدار.
یک روز پیش از نشست ۸ اوت با نخستوزیر ارمنستان و رئیسجمهور آذربایجان، دونالد ترامپ، با آبوتاب از برگزاری «مراسم رسمی امضای صلح» خبر داد. اما واقعیت جلسه به مراتب پایینتر از وعدههای او بود: نتیجه کار تنها در قالب یک «اعلامیه مشترک» هفتبندی منتشر شد؛ متنی که صرفاً چهار بند آن به مسائل واقعی مناقشه پرداخت و باقی بندها چیزی جز کلیگوییهای صلحطلبانه و تمجیدهای اغراقآمیز از نقش میانجیگرانه ترامپ نبود.
مهمترین نکته در اعلامیه منتشرشده، موقت و غیرالزامآور بودن آن بود؛ چراکه سند صلح نه از سوی سران کشورها، بلکه صرفاً توسط وزرای خارجه دو طرف پاراف شد. انتشار متن کامل چند روز بعد نیز نشان داد که این «توافق» چیزی جز بازتکرار اصول قدیمی نیست: ترکیبی از مفاد توافقنامه هلسینکی ۱۹۷۵ از جمله لزوم احترام به مرزها، حاکمیت ملی و تمامیت ارضی در کنار ارجاعاتی به بیانیه آلماتی ۱۹۹۱ که فروپاشی اتحاد شوروی و تشکیل کشورهای مستقل مشترکالمنافع را رسمیت بخشید. همین ارجاعات مبهم و تکراری بهروشنی حکایت از آن دارد که موانع جدی همچنان بر سر راه امضای یک معاهده واقعی و پایدار صلح باقی است.