«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه پیشین جمهوری اسلامی ایران روز پنجشنبه و طی سخنانی در «همایش بزرگداشت روز ملی خلیج فارس؛ خلیج فارس در پرتو تحولات منطقه ای و بین‌المللی»، با اشاره به نگاه تهدیدمحور شرایط و ضرورت تبدیل به نگاه فرصت‌محور گفت: تمام حکومت‌های ایران در پی دستیابی به امنیت ایران بودند. ما برای به دست آوردن آنچه در جنگ اول ایران و روس از دست داده بودیم، جنگ دوم را در دوران قاجار شروع کردیم. هدف این بود امنیت ملی ایران تامین شود و سرزمین‌های ازدست‌رفته احیا شود. چون براساس واقع‌بینی نبود، نتیجه این شد که مقدار بیشتری از سرزمین ایران را از دست دادیم.
ظریف تصریح کرد: هدف در این جنگ‌ها، ترکمانچای یا گلستان، تامین امنیت ملی ایران بود. اشتباهاتی شد اما ترکمانچای به جای اینکه سقوط ایران را ببیند، مرز ایران را جابه‌جا کرد. بد بود اما ابتدای تاریخ، خیلی قبل از آن بود.
وزیر امور خارجه پیشین جمهوری اسلامی ایران گفت: در دوران پهلوی نیز چنین بود. ابتدا تلاشی که رضاشاه انجام داد تا با عثمانی توافق کند، در چند مرحله شط العرب، آرارات و فیروزه را از دست داد. پهلوی دوم نیز همین تلاش را داشت و از ابتدا سعی کرد آنچه پدرش از دست داد به دست آورد اما آن را در قالب دکترین نیکسون دنبال کرد. یعنی از زمان دکترین نیکسون تا پایان پهلوی مسیر ایجاد تمامیت ارضی کشور را از طریق وابستگی به دست آورد.
وی در ادامه افزود: جمهوری اسلامی ایران نیز در راستای همان هدف عمل کرد یعنی ایران خواست بتواند تمامیت ارضی و امنیت ملی کشور را فراهم کند منتهی از مسیر مستقل و درون‌زا. قبلا دیدیم وقتی شاه با مشکلات در برابر انقلاب مواجه شد، نگاهش برون‌نگر بود. در زمان جمهوری اسلامی این نگاه را کنار گذاشتیم و وابستگی به مردم شد. جمهوری اسلامی روش جدیدی را ادامه داد یعنی تامین امنیت ملی ایران، اکنون ۴۰ و چند سال از جمهوری اسلامی ایران گذشت و ما تنها حکومتی بعد از نادرشاه بودیم که یک وجب از خاک ایران را از دست ندادیم.
«محمد جواد ظریف» همچنین بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران در این شرایط در جنگ یک وجب از خاک کشور را نداد، حتی شاه هم بحرین را داد، حتی ما به وضعیتی رسیدیم که آمریکا به ما حمله کرد، شهید سلیمانی را در یک اقدام تروریستی شهید کردند. ما تنها کشوری هستیم که به پایگاه آمریکایی حمله موشکی کردیم. اسرائیل به ما حمله کرد، ما هم کشوری هستیم که اسرائیل را زدیم، به آن‌هایی که می‌گویند ایران ضعیف شده می‌گویم اگر موشک‌های ما به مناطق جمعیتی زده می‌شد، معلوم می‌شد توان ایران چقدر است؛ به قول مقام معظم رهبری دوران بزن در رو تمام شده است. ما دوران «بزن در رو» آمریکا را پایان دادیم. ما به توان درون‌زای حفاظت از امنیت ملی رسیدیم. ما حق داشتیم تا به این تعریف نرسیدیم، همه چیز را به چشم تهدید ببینیم.
وی تصریح کرد: برای رسیدن به آنچه امروز داریم هزینه زیادی دادیم. همیشه مدیون شهدا، جانبازان و ایثارگران هستیم و همیشه مدیون امام (ره) و همیشه مدیون مقام معظم رهبری هستیم.
ظریف همچنین در ادامه گفت: مذاکره تهدید نیست، اگر تصور کنیم مذاکره تهدید است، سعی می‌کنیم مذاکره را دورتر کنیم، اما وقتی مذاکره فرصت می‌شود، یعنی آن‌قدر به خودمان اعتماد داریم که مذاکره را فرصت تلقی کنیم. فکر می‌کنم که اگر ما این خودباوری را پیدا کنیم که احساس کنیم می‌توانیم در مذاکره کاری کنیم که ترامپ بگوید ایرانی‌ها سر کری را کلاه گذاشت یا ویتکاف بگوید برجام به نفع آمریکا بود.
