گزارش تارنمای رسمی جایزه صلح نوبل نشان میدهد که شمار نامزدهای جایزه ۲۰۲۵ با ثبت ۳۳۸ نفر (۲۴۴ فرد و ۹۴ سازمان) رکوردی تازه نسبت به سال گذشته رقم زده است؛ در این میان نام دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، با کمپینی بیسابقه و تهاجمی برای کسب این جایزه، بیش از همه نگاهها را به خود جلب کرده است.
ایرانویو۲۴-بینالملل
تا پنجم مارس ۲۰۲۵، کمیته صلح نوبل ۳۳۸ نامزد را برای دریافت جایزه معرفی کرده که در مقایسه با ۲۸۶ نامزد سال گذشته رشد قابلتوجهی داشته است. بیشترین آمار ثبتنام مرتبط با سال ۲۰۱۶ و ۳۷۶ نامزد بوده است. مهلت رسمی نامزدی ۳۱ ژانویه پایان یافته اما کمیته نوبل نروژ اختیار دارد یک ماه بیشتر نامهایی را به فهرست بیافزاید.
طبق سنت دیرینه، هویت نامزدها رسمی اعلام نمیشود و انتشار برخی اسامی از طریق گمانهزنی رسانهها یا اعلام خود معرفیکنندگان رخ میدهد. تاکنون نامهایی چون دیوان کیفری بینالمللی، ناتو، فعال و زندانی هنگکنگی «چاو هانگ-تونگ»، وکیل کانادایی «اروین کاتلر» و حتی «ایلان ماسک» بر سر زبانها افتاده است. گزارشها حاکیست که کامبوج، اسرائیل و پاکستان نیز ترامپ را نامزد کردهاند، اما این درخواستها پس از مهلت مقرر ثبت شده و بیاعتبار محسوب میشود.
ترامپ که خود را «شایسته» نوبل میداند، با اتکا به توافقنامههای ابراهیم و ادعای پایان دادن به هفت جنگ، کمپین فشردهای از لابیگری و فشار سیاسی در سطوح داخلی و بینالمللی به راه انداخته است. او بارها گفته در صورت شکست، «توهین بزرگی به آمریکا» خواهد بود. استیو ویتکاف، فرستاده ویژه او در خاورمیانه، و مارکو روبیو، وزیر خارجه، نیز تلاشهای دیپلماتیک و رسانهای را برای پیشبرد این هدف هماهنگ کردهاند.
بلومبرگ گزارش میدهد شرکتها و چهرههای تجاری نیز وارد این جریان شدهاند؛ آلبرت بورلا، مدیرعامل فایزر، با تمجید از عملیات Warp Speed در تولید واکسن کووید، آن را شایسته جایزه صلح دانسته است. در کنار حامیانی چون نتانیاهو و سران برخی کشورها، منتقدان یادآور میشوند که همزمان حملات اسرائیل به غزه دهها هزار قربانی (بیشتر زنان و کودکان) برجای گذاشته و ایالات متحده از اصلیترین تأمینکنندگان سلاح این رژیم است.
رئیس کمیته نوبل نروژ هرچند از فشار سیاسی مستقیم سخن نگفته، اما تأیید کرده که کمپینهای عمومی و خصوصی در جریان هستند. تجربههای پیشین نشان میدهد که اعطای جایزه به چهرههای بحثبرانگیز، مانند اوباما، هنری کیسینجر یا آنگ سان سوچی، همواره با موجی از انتقاد همراه بوده است. برخی حتی احتمال میدهند فشارها سبب شود کمیته نوبل امسال برندهای معرفی نکند.
برندگان جایزه، علاوه بر مدال و دیپلم، ۱۱ میلیون کرون سوئد (حدود ۱.۱۹ میلیون دلار) دریافت میکنند، اما برای ترامپ، توجه جهانی مهمترین پاداش است. او امیدوار است با اقدامات اخیرش در غزه، فهرست نهایی را تصاحب کند—فهرستی که اگر قرار نگیرد، تا نیم قرن آینده محرمانه میماند.