رسانه‌های غربی با این دوگانه‌سازی می‌کوشند هم فروپاشی داخلی قریب الوقوع ایران را القا کنند و هم ایران را به مثابه تهدیدی بزرگ‌تر برجسته سازند. چرا این تصویرسازی متناقض به سود آنان است؟
ایران ویو24- دفاعی و امنیتی
- The Jewish Chronicle به‌عنوان قدیمی‌ترین روزنامه جامعه یهودی در جهان (در اول اکتبر ۲۰۲۵)، در گزارشی ایران را به‌عنوان کشوری «ضعیف اما بی‌پروا» معرفی می‌کند که ممکن است برای جبران فشارهای داخلی، علیه اسرائیل ابتکار عمل نظامی در دست گیرد.
- فاکس‌نیوز در تحلیلی (۳ اکتبر ۲۰۲۵) ایران را «امپراتوری سایه» توصیف کرد که حتی پس از مشکلات داخلی، همچنان تهدیدی ساختاری برای امنیت خاورمیانه و منافع آمریکا است.
- The European Union Institute for Security Studies (EUISS) (انستیتو مطالعات امنیت اتحادیه اروپا) (۳ اکتبر ۲۰۲۵) در گزارشی هشدار می‌دهد که هرگونه تضعیف داخلی ایران به‌معنای «کاهش خطر» نیست و بالعکس می‌تواند زمینه‌ساز رفتارهای پرخطر در منطقه باشد.
- اندیشکده‌های آمریکایی مانند Washington Institute و مراکز اروپایی نظیر European Council on Foreign Relations (ECFR) در گزارش‌های اخیر خود تأکید کرده‌اند که شبکه‌های مقاومت در لبنان، سوریه، عراق، یمن و غزه همچنان به‌عنوان «بازوی نیابتی ایران» عمل می‌کنند و حتی در شرایط محدودیت مالی، ظرفیت ایجاد بحران‌های امنیتی گسترده را دارند.
این رویکرد آشنای اغلب رسانه‌ها و اندیشکده‌های غربی پس از جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل است که در ادامه رویکرد سال‌های اخیر، می‌کوشند روایتی دوگانه از جمهوری اسلامی ایران ترسیم کنند: کشوری که از یک‌سو تحت تحریم‌های اقتصادی گسترده، تورم افسارگسیخته و نارضایتی اجتماعی «تضعیف‌شده» و شکننده است؛ اما از سوی دیگر همچنان یکی از مهم‌ترین تهدیدهای امنیتی برای منطقه و جهان محسوب می‌شود.
شاید به نظر می رسد؛ منطق این تصویرسازی بر یک فرض بنیادین استوار است: هرچه یک حکومت در داخل دچار ضعف و بحران شود، احتمال بروز سیاست خارجی تهاجمی‌تر در آن افزایش می‌یابد. اما واقعیت این است که اساساً غرب با تضعیف بیشتر ایران همواره تلاش داشته از دامنه نفوذ و قدرت نقش‌آفرینی ایران جلوگیری کند. بر این اساس، دو روایت متناقض «ایران ضعیف» و «ایران تهدید»، در عمل اهداف سیاسی دیگری را دنبال می‌کند.
این بازنمایی دوگانه دو هدف عمده و مکمل دارد:
-
چرا ایران باید ضعیف تصویر شود: مقاومت ایران در برابر فشارها و احیای قدرت ایران تحت تحریم می‌تواند به غرور و امید ملی و کاهش فشار روانی داخلی منجر شود.در نتیجه، همبستگی ملت با دولت–حکومت به ویژه در برابر بحران و جنگ افزایش می‌یابد. لذا باید ایران ضعیف تصویر شود.
-
اگر ایران ضعیف است، چرا باید تهدید تصویر شود: همزمان با فشار اقتصادی و تضعیف روحیه ملی ایرانیان، فشار روانی تحریم‌های بیشتر و جنگ احتمالی نیز می‌تواند فرسوده کننده شود و امید ملی برای بهبود شرایط تضعیف می‌شود؛ چرا که ملت به دنبال کاهش مسائل و فشارهای روانی است. لذا ایران باید در فضای منطقه‌ای و بین‌المللی کشوری پر مساله، منزوی و در معرض تهدید تصویر شود. با بازنمایی دوگانه ایران ضعیف اما خطرناک، ضمن هدف قرار دادن انسجام داخلی، در فضای منطقه‌ای و بین‌المللی نیز گفتمان وحدت در برابر تهدید ایران را تقویت می‌شود.
بدین ترتیب، حتی در شرایطی که اقتصاد ایران در رسانه‌های غربی و صهیونیستی «در حال فروپاشی» تصویر می‌شود، تأکید اصلی این روایت آن است که تهدید ایران نه تنها کاهش نیافته، بلکه پیچیده‌تر و غیرقابل پیش‌بینی‌تر شده است. به‌طور کلی، روایت رسانه‌ها و اندیشکده‌های غربی بر یک دوگانه تاکتیکی بنا شده است: «ایران قدرتمند» تهدید است چون نفوذ منطقه‌ای دارد؛ «ایران ضعیف» هم تهدید است چون می‌تواند غیرقابل پیش‌بینی و بی‌پروا عمل کند. این چارچوب، ابزاری گفتمانی برای مشروعیت‌بخشی به فشارهای چندلایه سیاسی، اقتصادی و حتی نظامی علیه تهران است.
