اسرائیل و رؤیای بی‌ثباتی در ایران

بر اساس گزارش یک اندیشکده اسرائیلی، از آنجا که تل‌آویو متوجه شده است استفاده از اپوزیسیون منفور و افشای منویات تجزیه‌طلبانه، مردم ایران را از اسرائیل منزجرتر می کند، در صدد بازنگری در روش‌ها و اتخاذ راهبردهای جدید در قبال جامعه ایرانی است؛ جایی که جنگ نرم جایگزین تهدید مستقیم می‌شود و تلاش می‌کنند از دریچه‌ای «ملایم‌تر» وارد افکار عمومی ایرانیان شوند.

ایران ویو24- دفاعی امنیتی

اندیشکده امنیت ملی اسرائیل (INSS) اخیراً گزارشی تحلیلی منتشر کرده که به بررسی ثبات و آینده جمهوری اسلامی پس از جنگ اخیر میان ایران و اسرائیل می‌پردازد. در این گزارش ادعا می‌شود که تغییر رژیم در ایران به‌طور رسمی هدف اعلام‌شده تل‌آویو در این جنگ نبوده، بلکه تمرکز اصلی بر وارد آوردن ضربه به برنامه هسته‌ای، موشکی و زیرساخت‌های راهبردی ایران قرار داشت. با این حال، بخشی از اقدامات اسرائیل آشکارا با هدف تضعیف بنیان‌های نظام جمهوری اسلامی و تحریک جامعه برای بازگشت به اعتراضات داخلی طراحی و اجرا شده است.

به اذعان نویسندگان گزارش، هیچ شواهدی دال بر تضعیف واقعی حکومت ایران در پی این اقدامات وجود ندارد؛ بلکه برعکس، در کوتاه‌مدت نتایج معکوسی مشاهده شد که خود را در قالب انسجام داخلی و تقویت «همگرایی ملی» نشان داد. از این رو، تحلیلگران به سیاست‌گذاران اسرائیلی توصیه می‌کنند در راهبردهای خود نسبت به ایران بازنگری کنند.

یکی از نکات کلیدی گزارش، پذیرش این واقعیت است که هرگونه تهدید خارجی علیه ایران، مانند جنایات آشکار اسرائیل در جنگ 12 روزه، صرف‌نظر از نارضایتی‌های موجود، موجب تقویت انسجام داخلی و همبستگی ملی می‌شود. در ادامه، نویسندگان اسرائیلی در راستای تحقق رؤیای تغییر حکومت در ایران، چند سناریو برای آینده جمهوری اسلامی ترسیم می‌کنند:

• براندازی از طریق خیزش مردمی و اعتراضات گسترده.

• تغییر درونی از طریق نقش‌آفرینی نهادهای امنیتی و نظامی، به‌ویژه سپاه پاسداران.

• انتقال نرم قدرت در قالب جانشینی یا جابه‌جایی تدریجی نخبگان.

• تغییر غیررسمی قدرت بدون فروپاشی ساختار کلی حکومت، به معنای انتقال مدیریت به فرد یا گروهی دیگر در سایه حفظ ظاهر نظام.

این سناریوها، همان‌طور که خود گزارش تأکید می‌کند، بیشتر به فرضیات شباهت دارند و اساساً در خدمت ارائه مسیرهایی برای مداخله کم‌هزینه‌تر اسرائیل در تغییر احتمالی ساختار قدرت در ایران قرار گرفته‌اند.

در بخش راهبردی، پژوهشگران INSS به مقامات اسرائیلی هشدار می‌دهند که اقداماتی چون ترور رهبر جمهوری اسلامی، دامن‌زدن به گرایش‌های تجزیه‌طلبانه قومی و حمایت از اپوزیسیون منفور نه‌تنها بی‌فایده است، بلکه نتیجه معکوس خواهد داشت و موجب انسجام بیشتر جامعه ایرانی می‌شود. در عوض، تأکید می‌کنند که تمرکز بر ابزارهای جنگ روانی، حمایت از اعتراضات اجتماعی، اعمال فشار اقتصادی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های تکنولوژیک برای دور زدن فیلترینگ یا حمایت مالی از اعتصابات، راهکارهای کارآمدتری برای تل‌آویو محسوب می‌شود.

این گزارش همچنین خاطرنشان می‌کند که تغییر رژیم در ایران به‌طور بنیادین خارج از کنترل اسرائیل است. با این حال، توصیه می‌شود که تل‌آویو از فرصت‌های بالقوه داخلی بهره‌برداری کند و با ابزارهای سیاسی، اقتصادی و رسانه‌ای فشار را بر حکومت ایران افزایش دهد.

این گزارش در واقع سندی استراتژیک از برنامه‌های اسرائیل برای بی‌ثبات‌سازی ایران از طریق ترکیبی از جنگ روانی، فشار اقتصادی، مداخلات و عملیات های محرمانه و تحریک اعتراضات اجتماعی. در عین حال، نگرانی تل‌آویو از ایرانِ با ثبات و مقاوم در برابر فشارها نیز به‌روشنی در آن انعکاس یافته است؛ کشوری که علی‌رغم بحران‌ها و چالش‌های داخلی، همچنان توانسته انسجام خود را حفظ کرده و در برابر فشارهای خارجی ایستادگی کند.

جمعبندی راهبردی سردبیری ایران ویو24

گزارش اندیشکده امنیت ملی اسرائیل (INSS) بیش از آنکه یک تحلیل باشد، یک نقشه عملیاتی برای سیاست اسرائیل در قبال ایران است. گزارش به‌دنبال مدیریت فرسایشی فشارها است تا هزینه‌های اسرائیل حداقلی باشد و در عین حال فشارها و هزینه های مردم ایران افزایش یابد تا بحران‌های داخلی ایران تشدید شود.

از منظر ایرانی، این گزارش چند نکته مهم را آشکار می‌کند:

1. پذیرش شکست در تغییر سریع حکومت: اسرائیل فهمیده ابزارهایش برای تغییر فوری در ایران ناکافی است.

2. تمرکز بر جنگ ترکیبی نرم: راهبرد دشمن در آینده نه بر جنگ مستقیم بلکه بر فشار تدریجی اقتصادی، رسانه‌ای و روانی متمرکز خواهد بود؛ هر کجا ادبیاتی درباره فشار اقتصادی و تبیین یا حمایت از اعتراضات اجتماعی دیده می شود، یک پای اسرائیل در آنجا است و یا کشیده می شود.

3. ریاکاری صهیونیستی: اسرائیلی‌ها متوجه شده‌اند افشای منویات‌شان درباره‌ تجزیه‌ ایران و ارتباط علنی آن‌ها با اپوزیسیون و گروه‌های دیگر منجر به منفور شدن‌شان نزد ایرانیان می‌شود و لذا تلاش می‌کنند چهره‌ دوستانه‌تری از خود به نمایش بگذارند.

4. اهمیت انسجام ملی: بزرگ‌ترین نگرانی تل‌آویو همین پدیده است؛ یعنی هرچه انسجام ملی در ایران بیشتر شود، همه سناریوهای بی‌ثبات‌سازی آن‌ها بی‌اثر خواهد شد.