ابزار مشاوره پزشکی مبتنی بر هوش مصنوعی که با همکاری OpenAI توسعه یافته، توانست در آزمایشی میدانی در کلینیکهای کنیا، نرخ خطاهای تشخیص و درمان را به طور معناداری کاهش دهد. این تجربه، نشانهای عملی از توان بالقوه هوش مصنوعی در بهبود خدمات درمانی بهویژه در کشورهای در حال توسعه است.
در یکی از نخستین آزمایشهای واقعی برای سنجش عملکرد هوش مصنوعی در محیطهای درمانی خارج از کشورهای پیشرفته، شرکت OpenAI با همکاری شبکه درمانی Penda Health در کنیا، ابزار جدیدی به نام AI Consult را در کلینیکهای نایروبی مستقر کرد. این پروژه آزمایشی، هدفی ساده اما حیاتی داشت: «آیا میتوان از هوش مصنوعی برای کاهش خطاهای پزشکی استفاده کرد؟»
بر اساس گزارش منتشرشده در مجله تایم (TIME) در تاریخ ۲۳ ژوئیه ۲۰۲۵، نتیجه این آزمایش بسیار امیدوارکننده بود. استفاده از AI Consult موجب شد نرخ خطاهای تشخیص پزشکی تا ۱۶٪ و اشتباهات در درمان تا ۱۳٪ کاهش یابد.
نکته مهم اینجاست که AI Consult نقش یک دستیار غیرفعال را ایفا میکند، نه جایگزین پزشک. این ابزار در قالب «راهنمایی نرم» (soft suggestions) عمل میکند: بهجای ارائه پاسخ قطعی، پزشک را در مسیر تصمیمگیری بالینی هدایت میکند. این طراحی آگاهانه از سوی تیم تحقیقاتی باعث شد پزشکان احساس نکنند استقلال آنها زیر سؤال رفته است.
یکی از چهرههای کلیدی در این پروژه، کارا هانسون (Kara Hanson)، مدیر ارشد درمانی در Penda Health است. او در گفتوگو با TIME عنوان کرده:
«ما شاهد آن بودیم که پزشکان پس از دریافت توصیههای AI، رویکرد تشخیصی خود را بازبینی کرده و در موارد متعددی تصمیم به تغییر مسیر درمانی گرفتند. بدون اینکه فشار بیرونی برای این کار وجود داشته باشد.»
از سوی دیگر، تیم OpenAI اعلام کرده که در طراحی این ابزار، از نسخهای سفارشیشده از مدلهای زبان بزرگ خود بهره برده و سعی کردهاند دادههای محلی، فرهنگ بالینی منطقه و محدودیتهای منابع را در طراحی لحاظ کنند.
این پروژه از حمایت مالی مرکز بینالمللی نوآوری در سلامت دیجیتال برخوردار بود و به عنوان نمونهای عملی از «نوآوری اخلاقمحور» مورد ستایش قرار گرفته است.
نتایج این پژوهش اکنون توجه مؤسسات بهداشتی دیگر در کشورهای در حال توسعه، بهویژه در آفریقا و آمریکای جنوبی را نیز جلب کرده است.