شکاف فزاینده در روایت آمریکایی از حملات به تأسیسات هسته‌ای ایران همچنان ادامه دارد؛ از ادعای «نابودی کامل» ترامپ تا هشدار اطلاعاتی درباره تأسیسات «دست‌نخورده» فردو- شکافی که الزاما به نفع ایران نیست.
تهران-ایران ویو24
در پی حملات هوایی اخیر ایالات متحده به چند تأسیسات حساس در ایران، از جمله سایت هسته‌ای فردو، روایت‌های متناقض از سوی مقامات آمریکایی و رسانه‌های داخلی این کشور، به بروز شکاف آشکار در ادعاهای رسمی دولت انجامیده است. شبکه CNN در گزارشی اختصاصی به نقل از چهار منبع آگاه از جلسه محرمانه دولت ترامپ با سناتورهای آمریکایی، فاش کرد که ژنرال دن کین، رئیس ستاد مشترک ارتش، در جلسه‌ای پشت درهای بسته اذعان کرده که دست‌کم یکی از تأسیسات کلیدی ایران، به‌دلیل عمق زیاد، به‌طور کامل از آسیب بمب‌های سنگرشکن در امان مانده است.
این گزارش با اطلاعاتی که از ارزیابی‌های اولیه اطلاعاتی استخراج شده، تصریح می‌کند که برخلاف ادعای پررنگ دولت ترامپ، حملات نه تنها موجب «نابودی کامل» تأسیسات نشده‌اند، بلکه به‌زعم منابع نظامی، پیشرفت‌های ایران را تنها برای چند ماه به عقب رانده‌اند.
روایت رسمی کاخ سفید: اصرار بر موفقیت «کامل» عملیات
در روزهای گشته، در واکنش به گزارش CNN، کاخ سفید و شخص دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، تلاش کرده‌اند تصویری یک‌دست و پیروزمندانه از عملیات ارائه دهند. ترامپ در اظهاراتی تند، از عملیات به‌عنوان «نابودکننده‌ی کامل برنامه هسته‌ای ایران» یاد کرده و مدعی شد که ایران «برای سال‌ها» قادر به بازیابی این ظرفیت‌ها نخواهد بود. در همین حال ترامپ برای جبران شکست احتمالی نیز تاکید کرد اگر مطمین شود این حملات موفق نبوده، بار دیگر تاسیسات هسته ای ایران را بمباران می کند.
بدین ترتیب سناتورهای جمهوری‌خواه نزدیک به ترامپ، از جمله لیندسی گراهام، تام کاتن، جان کورنین و تد کروز نیز در حمایت از این موضع تأکید کردند که «ایالات متحده با این عملیات نشان داد در برابر تهدیدهای هسته‌ای ایران نرمش نخواهد کرد» و آن را «نمونه‌ای از رهبری قاطع» خواندند.
مواضع محتاطانه دموکرات‌ها و برخی جمهوری‌خواهان: «ادعای نابودی، بی‌پایه است»
در سوی دیگر طیف، دموکرات‌ها و شماری از جمهوری‌خواهان با روایات دولت مخالفت کرده‌اند. چاک شومر، رهبر اقلیت سنا، در جلسه‌ای محرمانه اعلام کرد:
«اطلاعات ارائه‌شده به ما کافی نیست. شواهد نشان می‌دهد که برخی تأسیسات تنها برای چند ماه از چرخه عملیاتی خارج شده‌اند، نه اینکه به کلی نابود شده باشند.»
کریس مورفی، سناتور دموکرات، و چند چهره مستقل نیز خواستار شفاف‌سازی بیشتر پنتاگون و جامعه اطلاعاتی شده‌اند. حتی برخی سناتورهای جمهوری‌خواه با لحنی ملایم‌تر از کاخ سفید، گفته‌اند که ارزیابی‌های دقیق‌تر اطلاعاتی هنوز در جریان است و نمی‌توان به ادعای «نابودی کامل» اتکا کرد.
سیاست‌ورزی در سایه تحلیل امنیتی: موضع میانه نهادهای اطلاعاتی
نهادهای اطلاعاتی آمریکا، از جمله آژانس اطلاعات مرکزی (CIA) و دفتر اطلاعات ملی (ODNI)، کوشیده‌اند در این میان رویکردی واقع‌بینانه‌تر نشان دهند. دیوید رتکلیف، مدیر سیا، و تولسی گابارد، مدیر اطلاعات ملی، در ارزیابی‌های جداگانه گفته‌اند:
«تأسیسات مورد حمله، به‌ویژه فردو، دچار آسیب‌های گسترده‌ای شده‌اند. با این حال ارزیابی‌های ما نشان می‌دهد که برخی بخش‌ها هنوز قابلیت بازیابی دارند، هرچند روند بازسازی ممکن است سال‌ها به طول انجامد.»
پیت هگزت، وزیر دفاع آمریکا نیز با لحنی مبهم‌تر اظهار کرده:
«اگرچه هنوز برای نتیجه‌گیری نهایی زود است، اما می‌توان گفت که این عملیات از منظر تاریخی موفق بوده و اگر کسی بخواهد آن را «تخریب‌کننده»، «بازدارنده» یا «مؤثر» بنامد، بی‌راه نگفته است.»
جمع‌بندی: تردید عمیق در واشنگتن و نتایج آن برای ایران
در حالی که روایت رسمی دولت آمریکا بر موفقیت کامل حملات متجاوزانه این کشور به تاسیسات هسته ای ایران تأکید دارد، گزارش CNN و گفته‌های مقامات اطلاعاتی، ابعاد پیچیده‌تری را ایجاد می کنند:
دامن زدن به شکاف میان ادعای سیاسی و تحلیل اطلاعاتی، باعث می شود بحران حملات متجاوزانه به ایران نه‌فقط در میدان نظامی، بلکه در عرصه روایت‌سازی داخلی آمریکا نیز در نقطه‌ای حساس قرار گیرد؛ و در همین راستا این پرسش ایجاد می شود که جنگ روایت ها در داخل آمریکا و تاکید بیش از حد حزب رقیب ترامپ بر اینکه حملات آمریکا نتوانسته است زیرساخت‌های هسته ای ایران از جمله سایت فردو را به طور کامل از بین ببرد؛ چه پیامدیی برای آمریکا و ایران خواهد داشت.
