وین – ایران ویو24
در آستانه نشست حساس شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین که قرار است در روز دوشنبه 19 خرداد (۹ ژوئن) برگزار شود، ایران در یادداشتی رسمی و تفصیلی که در میان دیپلمات‌های کشورهای عضو شورای حکام توزیع شده، به‌صراحت بازرسان آژانس را به «اتهام‌زنی»، «تکرار ادعاهای بی‌اساس» و «تحریف عمدی واقعیت‌ها» متهم کرده و برخورد خود با این نهاد نظارتی وابسته به سازمان ملل را تشدید کرده است.
به گزارش شبکه خبری بلومبرگ، این یادداشت حقوقی ۱۹ صفحه‌ای که در تاریخ ۳ ژوئن بین دیپلمات های کشورهای عضو شورای حکام توزیع شده، با رد ادعای بی اساس آژانس درباره جاسوسی ایران از این نهاد، بیانگر اوج‌گیری تنش‌ها میان تهران و آژانس است و این در حالی است که مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و ایالات متحده بر سر احیای توافق هسته‌ای، به دلیل اختلافات بنیادین به‌ویژه در موضوع حق ایران برای غنی‌سازی اورانیوم، با چالش های جدی مواجه شده است.
در این سند، ایران به‌طور خاص »رافائل گروسی« مدیرکل آژانس، را متهم کرده است که با ارائه اطلاعات نادرست و تکراری، تصویری تحریف‌شده از فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران ارائه کرده است. از جمله ادعاهای مورد اعتراض، اظهارات گروسی در گزارشی محرمانه است که بلومبرگ نیز به آن دست یافته است. در این گزارش، مدیرکل آژانس از وجود «شواهد قطعی» درباره «جمع‌آوری و تحلیل اسناد بسیار محرمانه متعلق به آژانس توسط ایران» سخن گفته است؛ اظهاراتی که به گفته تهران، اعتماد متقابل را تضعیف کرده و «روحیه همکاری سازنده» را خدشه‌دار می‌کند.
سخنگوی آژانس تاکنون از ارائه جزئیات بیشتر درباره ماهیت این اسناد یا محتوای آن‌ها خودداری کرده، اما«طارق رؤوف» رئیس پیشین سیاست‌گذاری راستی‌آزمایی هسته‌ای آژانس، این وضعیت را «بی‌سابقه» توصیف کرده و گفته است: «اکنون ایران صریح‌تر از گذشته مدیرکل آژانس را به عبور از حدود مأموریت حرفه‌ای‌اش متهم می‌کند.»
در متن یادداشت ایران آمده است: «استمرار این گونه برخوردهای مغرضانه و غیرسازنده، ایران را ناگزیر خواهد کرد که در پاسخ به اقدامات سیاسی و غیرقانونی برخی کشورها، تصمیمات مقتضی و متناسب اتخاذ و اجرا کند.»
در حالی‌که بازرسان آژانس همچنان به بازدیدهای روزانه خود از تاسیسات هسته‌ای اعلام‌شده در ایران ادامه می‌دهند، تحلیل‌گران هشدار می‌دهند که وخامت روابط میان تهران و آژانس، چشم‌انداز دستیابی به مصالحه‌ای دیپلماتیک را بیش از پیش تیره ساخته است. کشورهای اروپایی نیز اعلام کرده‌اند که در صورت عدم پیشرفت در تحقیقات و شفاف‌سازی لازم از سوی ایران، آماده‌اند پرونده را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهند؛ اقدامی که می‌تواند منجر به بازگشت تحریم‌های بین‌المللی شود.
در همین رابطه، ایران هشدار داده که در صورت چنین اقدامی، ممکن است از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) خارج شود؛ هشداری که نشان از حساسیت بالای شرایط جاری دارد.
گفتنی است «سید عباس عراقچی» رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران نیز اخیرا در اظهاراتی بر ضرورت حفظ رویکرد فنی و غیرسیاسی از سوی آژانس تأکید کرد و ضمن انتقاد از لحن و محتوای گزارش اخیر مدیرکل، خواستار حمایت منطقه‌ای از میانجی‌گری عمان به‌منظور ازسرگیری مذاکرات و پرهیز از تقابل شد.
عراقچی همچنین تصریح کرد: «اگر آمریکا همچنان بر سیاست غنی‌سازی صفر پافشاری کند، امکان حصول توافق وجود ندارد. اما چنانچه هدف واقعی جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای باشد، راه‌حل دیپلماتیک همچنان در دسترس است.»
در مجموع، به نظر می‌رسد پرونده هسته‌ای ایران در آستانه ورود به مرحله‌ای تازه و حساس است؛ مرحله‌ای که می‌تواند تهران را ناگزیر از بازتعریف روابط خود به آژانس بین المللی انرژی اتمی کند.
