یک گزارش محرمانه درباره ایران، کافی بود تا کرسی یکی از بلندپایهترین ژنرالهای اطلاعاتی آمریکا را بلرزاند. جفری ای. کروز، رئیس آژانس اطلاعات دفاعی (DIA)، تنها به این دلیل که روایت متفاوتی درباره حملات آمریکا و اسرائیل به تاسیسات هستهای ایران داشت، از کار برکنار شد. این برکناری نه یک تغییر اداری ساده، بلکه زلزلهای سیاسی-امنیتی است که پیامدهایش میتواند آینده سیاست واشنگتن در قبال تهران را بازنویسی کند.
تهران-ایران ویو24
ژنرال جفری ای. کروز، رئیس آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا (DIA)، روز جمعه با دستور وزیر دفاع از کار برکنار شد؛ خبری که نهتنها محافل نظامی واشنگتن بلکه تحلیلگران امنیتی در سراسر جهان را شوکه کرد. کروز از فوریه ۲۰۲۴ این سمت حساس را برعهده داشت و پیشتر نیز در فرماندهیهای منطقهای از جمله فرماندهی هند-پاسیفیک و همچنین همکاریهای اطلاعاتی با اروپا نقشهای کلیدی ایفا کرده بود. اما دلیل اصلی برکناری او، نه اختلافات داخلی پنتاگون، بلکه ایران بود.
طبق گزارشهای منتشرشده، آژانس تحت فرماندهی کروز پس از حملات هوایی اخیر آمریکا به تأسیسات هستهای ایران، گزارشی محرمانه تهیه کرده بود. این گزارش تصریح میکرد که حملات تنها چند ماه برنامه هستهای ایران را به تأخیر انداختهاند و تأسیسات اصلی «بهطور کامل نابود نشدهاند».
این ارزیابی محرمانه اما بهطور کامل در تضاد با روایت رسمی کاخ سفید بود؛ جایی که رئیسجمهور آمریکا دونالد ترامپ تأکید داشت که حملات «سایتهای اتمی ایران را بهطور کامل نابود کرده است». افشای بخشهایی از این گزارش توسط رسانههایی مانند CNN بیشتر موجب خشم ترامپ شد و سرانجام سرنوشت کروز را رقم زد. به بیان دیگر، آنچه کروز را برکنار کرد نه ناکارآمدی، بلکه اصرار بر واقعیتهای مربوط به ایران بود.
برکناری کروز در خلأ رخ نداد. پیت هگزت، وزیر دفاع آمریکا، در بیانیهای کوتاه اعلام کرد که علت این تصمیم «از دست دادن اعتماد» بوده است. بهطور همزمان، دو مقام ارشد دیگر نیروی دریایی—معاون نیروی ذخیره و فرمانده عملیات ویژه—نیز از سمت خود کنار گذاشته شدند.
این بخشی از موج گسترده تغییرات در رهبری امنیت ملی آمریکا است؛ موجی که پیشتر شامل برکناری مدیر آژانس امنیت ملی (NSA) و چند مقام ارشد ارتش نیز شده بود. به نظر میرسد پنتاگون شاهد خانهتکانی بیسابقهای است که نقطه آغاز آن پرونده ایران و غرب آسیا بوده است.
در کنگره آمریکا، واکنشها سریع و تند بود. سناتور مارک وارنر، معاون کمیته اطلاعات سنا، در بیانیهای هشدار داد:
«وقتی تخصص کنار گذاشته شود و اطلاعات تحریف یا سرکوب شود، دشمنان برتری مییابند و آمریکا آسیبپذیرتر میشود.»
نمایندگان دیگر نیز هشدار دادند که برکناری کروز میتواند استقلال و اعتبار نهادهای اطلاعاتی آمریکا را به خطر بیندازد و تحلیلگران را به سمت خودسانسوری سوق دهد—ترسی که به گفته برخی کارشناسان، از هماکنون در بدنه جامعه اطلاعاتی آمریکا مشاهده میشود.
در واقع، زلزلهای که ایران در پنتاگون بهراه انداخته، ممکن است پیامدهای بلندمدتی برای استقلال نهادهای اطلاعاتی آمریکا و جهتگیری سیاست خارجی واشنگتن در قبال تهران به همراه داشته باشد. این رویداد نشان میدهد که ایران قلب ساختار امنیتی و سیاسی آمریکا نیز لرزه انداخته است.