رئیس سابق خانه پرستار با اشاره به سخنان رئیس سازمان نظام پرستاری مبنی بر نصف بودن تعداد پرستاران ایران نسبت به استاندارد جهانی می‌گوید: کمبود نیروی پرستاری در کشور نه‌تنها از حداقل استاندارد جهانی پایین‌تر است، بلکه ناشی از ساختار معیوب و تعارض منافع در وزارت بهداشت است؛ جایی که تصمیم‌گیران و مدیران، خود از ذی‌نفعان اصلی نظام درمانی‌اند.
زهرا ترابی- اقتصادی
محمد شریفی‌مقدم دبیرکل خانه پرستار در گفت‌وگو با ایران ویو24، در واکنش به اظهارات رئیس سازمان نظام پرستاری مبنی بر اینکه تعداد پرستاران در ایران نصف استاندارد جهانی است، گفت: این سخن درست است اما باید توجه داشت که منظور نصف حداقل استاندارد جهانی است، نه میانگین یا سقف آن. در کشورهای اروپایی نسبت پرستار به جمعیت حدود ۸ تا ۱۰ نفر به ازای هر هزار نفر است، درحالی‌که حداقل استاندارد سازمان جهانی بهداشت سه پرستار به ازای هر هزار نفر جمعیت است. اما در ایران این عدد بین ۱/۶ تا ۱/۸ است؛ یعنی تقریباً نصف کف استاندارد جهانی.
او ادامه داد: در واقع، در برخی استان‌ها مثل خوزستان یا سیستان‌و‌بلوچستان نسبت پرستار به تخت بیمارستانی بین ۰/۶ تا ۰/۷ است، در حالی که طبق استاندارد وزارت بهداشت باید ۱/۸ باشد. در بخش‌های ویژه هم که وضعیت حساس‌تر است، این عدد به سختی به یک می‌رسد.
شریفی‌مقدم با اشاره به اینکه حدود ۷۷ درصد پرستاران کشور زن هستند افزود: پرستاری یکی از سخت‌ترین مشاغل کشور بشمار می آید؛ شیفت‌های طولانی، شب‌کاری‌های پیاپی و فشار روانی بالا موجب فرسودگی روحی و جسمی پرستاران شده است. اما مهم‌تر از سختی کار، بی‌عدالتی در پرداخت و بی‌توجهی به مطالبات آن‌هاست.
او با تأکید بر اینکه جان مردم در دستان پرستاران است گفت: در شغل‌های دیگر اگر خطایی رخ دهد، نهایتاً ضرر مالی یا اداری دارد، اما خطای پرستار ممکن است به جان بیمار آسیب بزند. پژوهش‌ها نشان داده که حتی دو ساعت افزایش در زمان شیفت کاری پرستاران می‌تواند تا ۱۴درصد خطاهای انسانی را بالا ببرد. حالا تصور کنید پرستار ایرانی با دو یا سه شیفت متوالی و خستگی شدید سر کار می‌رود.
دبیرکل خانه پرستار در پاسخ به این پرسش که چرا جامعه پرستاری به این وضعیت رسیده است، توضیح داد: علت اصلی، بی‌توجهی تصمیم‌گیران در وزارت بهداشت به جایگاه پرستاران است. متأسفانه آن‌ها درکی از وضعیت پرستاری ندارند و همیشه پاسخ‌شان به مطالبات، نبود بودجه بوده است. در حالی که سالانه بیش از ۹۰۰ هزار میلیارد تومان در نظام سلامت کشور جابه‌جا می‌شود؛ از بودجه وزارت بهداشت، بیمه‌ها، صندوق توسعه ملی و حتی پرداخت مستقیم مردم.
او افزود: بیش از ۵۰ درصد هزینه‌های درمانی مستقیماً از جیب مردم پرداخت می‌شود؛ یعنی با وجود این حجم از منابع مالی، مردم هنوز خدمات باکیفیت نمی‌گیرند و پرستاران هم از وضعیت شغلی رضایت ندارند. این یعنی ساختار به‌درستی کار نمی‌کند.
شریفی‌مقدم با انتقاد از ساختار وزارت بهداشت گفت: مشکل اصلی در وزارت بهداشت، ساختاری است. تصمیم‌گیران و مدیران این وزارتخانه عمدتاً پزشکانی هستند که خودشان در بخش خصوصی ذی‌نفع‌اند. همین تعارض منافع اجازه نمی‌دهد قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری، که از سال ۱۳۸۶ تصویب شده، اجرا شود.
او ادامه داد: از رئیس دانشگاه و بیمارستان گرفته تا معاونان و وزیر، همه پزشک متخصص و عضو هیئت علمی‌اند و بسیاری از آن‌ها در بخش خصوصی سهام‌دارند. این یعنی تصمیم‌گیر، خود منتفع از تصمیم است. طبیعی است که در چنین شرایطی پرستاری در اولویت قرار نگیرد.
دبیرکل خانه پرستار با اشاره به اینکه فساد در این ساختار اجتناب‌ناپذیر شده است، گفت: در حال حاضر دانشگاه‌های علوم پزشکی از نظارت دیوان محاسبات مستثنا هستند. چطور ممکن است صدها هزار میلیارد تومان پول در این حوزه جابه‌جا شود، اما نهاد نظارتی نتواند ورود کند؟ این قانون دائمی شده و هیچ نهادی پاسخگو نیست. وقتی هم پول هست و هم قدرت و هم نبود نظارت، فساد طبیعی است.
