اسپیس ایکس با غلبه بر سه پرتاب ناموفق قبلی، توانست استارشیپ را با موفقیت از روی زمین بلند کند و به تمام اهداف تعیین‌شده برای پرواز دست یابد.
تهران-ایران ویو24
اسپیس ایکس پس از چندین بار تأخیر، سرانجام موشک عظیم استارشیپ را برای دهمین‌بار به فضا فرستاد و با غلبه بر شکست‌های اخیر خود، پرواز آزمایشی چشمگیری را به نمایش گذاشت.
استارشیپ، بزرگ‌ترین و قدرتمندترین موشک ساخته‌شده تاکنون، بامداد چهارشنبه در ساعت ۰۳:۰۰ به وقت ایران (۱۹:۳۰ سه‌شنبه به وقت محلی)، از سایت استاربیس اسپیس ایکس در جنوب تگزاس به پرواز درآمد. این پرتاب دو روز دیرتر از برنامه‌ی اولیه انجام شد؛ اول، مشکل در سامانه‌های زمینی استاربیس در روز یکشنبه ۲۴ اوت و سپس، وضعیت نامساعد جوی در روز دوشنبه ۲۵ اوت، از پرواز استارشیپ جلوگیری کردند.
اما دو روز انتظار ارزشش را داشت: اسپیس ایکس موفق شد بالاخره به تمام اهدافی که برای استارشیپ تعیین کرده بود، دست یابد و این موشک غول‌پیکر را پس از زنجیره‌ای از شکست‌ها، دوباره روی ریل پیشرفت قرار دهد.
مسیر پرفراز و نشیب
پرواز امروز دهمین پرتاب آزمایشی یکپارچه‌ی استارشیپ محسوب می‌شد؛ موشکی که طراحی شده تا به‌طور کامل و سریع از قابلیت استفاده‌ی دوباره برخوردار باشد. پرتاب بامداد چهارشنبه، چهارمین پرواز این موشک در سال ۲۰۲۵ به‌شمار می‌رفت. سه پرتاب قبلی در سال جاری میلادی، به‌طور کامل طبق برنامه پیش نرفتند.
اسپیس ایکس در هر دو پرواز شماره‌ی ۷ و ۸ که به‌ترتیب در ژانویه و مارس (دی و اسفند ۱۴۰۳) انجام شدند، عنصر «شیپ» یا مرحله‌ی فوقانی ۵۲ متری موشک را کمتر از ۱۰ دقیقه پس از برخاست از دست داد. شیپ در پرواز شماره ۹ در ماه ژوئن (خرداد ۱۴۰۴) توانست مسافتی بسیار بیشتر را بپیماید؛ اما همچنان در فرود برنامه‌ریزی‌شده در اقیانوس هند ناکام ماند: فضاپیما حدود ۴۵ دقیقه پس از برخاست، هنگام ورود دوباره به جو زمین از هم پاشید.
اسپیس ایکس در ماه ژوئن نیز یکی دیگر از بدبیاری‌های مربوط به شیپ را تجربه کرد؛ وقتی همان موشکی که برای پرواز شماره ۱۰ آماده می‌شد، روی سکوی آزمایشی استاربیس منفجر شد. مرحله‌ی فوقانی به‌طور کامل نابود شد و اسپیس ایکس را واداشت تا از یک شیپ دیگر استفاده کند.
درهمین‌حال، بوستر عظیم مرحله‌ی اول استارشیپ که «سوپر هوی» نامیده می‌شود، عملکردی بهتر از خود نشان داده بود. برای مثال، این بوستر در هر دو پرواز هفتم و هشتم با موفقیت به استاربیس بازگشت و به‌وسیله‌ی بازوهای عظیم برج پرتاب به‌نام «چاپستیک»، به‌طرز تماشایی در هوا مهار شد. اسپیس ایکس در پرواز شماره ۹ نیز با ثبت دستاوردی بزرگ برای سوپر هوی، توانست برای نخستین‌بار یک بوستر استفاده‌شده را که در پرواز هفتم پرتاب شده بود، دوباره به پرواز درآورد.
در پرواز نهم، اسپیس ایکس برخی آزمایش‌ها را روی سوپر هوی انجام داد؛ از جمله بازگرداندن آن به زمین با زاویه‌ای متفاوت و به همین دلیل، با هدایت بوستر برای فرود به سمت خلیج مکزیک، از بازگشت خطرناک آن به استاربیس صرف‌نظر کرد؛ اما سوپر هوی به مرحله‌ی نهایی فرود سالم روی آب نرسید و برفراز امواج منفجر شد.
قطع زنجیره شکست‌ها
اسپیس ایکس پس از تلاش سنگین برای رفع تمام مشکلاتی که به شکست‌های پیشین منجر شده بود، به سکوی پرتاب بازگشت تا پرواز شماره ۱۰ را با همان اهداف پرواز نهم انجام دهد. یک بار دیگر، اسپیس ایکس قصد داشت چندین آزمایش با سوپر هوی انجام دهد؛ از جمله چرخش کنترل‌شده برای صرفه‌جویی در مصرف سوخت هنگام نزول و احتراق حین فرود با «پیکربندی‌های جدید موتوری».
به‌نظر می‌رسید امروز همه‌چیز طبق برنامه پیش رفت و حرکت نهایی سوپر هوی نیز موفقیت‌آمیز بود: بوستر حدود هفت دقیقه پس از پرتاب، دقیقاً طبق برنامه‌ریزی اسپیس ایکس، فرود کنترل‌شده‌ی آبی در خلیج مکزیک انجام داد.
مرحله‌ی فوقانی استارشیپ نیز امروز عملکرد مطلوبی داشت. شیپ پس از پرتاب، به موقع از سوپر هوی جدا شد و به مسیر زیرمداری مدنظر خود رسید. سپس، موشک در یک بازه‌ی زمانی ۵ دقیقه‌ای که تقریباً ۲۰ دقیقه پس از پرتاب آغاز شد، به موفقیتی بزرگ رسید و بالاخره توانست هشت نسخه‌ی شبیه‌ساز از ماهواره‌های اینترنتی استارلینک را در فضا رها کند. انجام این وظیفه‌ی حیاتی، یعنی رهاسازی اولین محموله‌ی استارشیپ، در هر سه پرواز قبلی استارشیپ در سال جاری با شکست مواجه شده بود.
اگر همه‌چیز طبق نقشه پیش برود، در آینده محموله‌های بسیار بیشتری از استارشیپ در فضا رها خواهند شد. اسپیس ایکس برای تکمیل ابرمنظومه استارلینک خود که در حال حاضر بزرگ‌ترین شبکه‌ی اینترنت ماهواره‌ای دنیا محسوب می‌شود، روی موفقیت استارشیپ حساب کرده است. این موشک در هر پرتاب باید دست‌کم ۶۰ ماهواره‌ی نسل سوم استارلینک را به مدار زمین حمل کند.
سپس، حدود ۳۸ دقیقه پس از برخاست، شیپ به‌طور موقت یکی از موتورهایش را روشن کرد. روشن‌سازی موتور حین پرواز در فضا گام مهمی دیگر برای اسپیس ایکس بود؛ زیرا انجام چنین کاری برای پروازهای عملیاتی استارشیپ لازم خواهند بود تا به پیشروی موشک به مقاصد دوردست کمک و آن را به سمت فرودهای ایمن و استفاده‌ی دوباره هدایت کنند.
تقریباً ۴۵ دقیقه پس از برخاست، شیپ دوباره به جو زمین وارد شد؛ یک آزمون خشن که اسپیس ایکس آن را به‌مراتب خطرناک‌تر کرد تا موشک خود را تا مرز توانایی‌هایش به‌چالش بکشد. به‌عنوان مثال، تعداد چشمگیری از کاشی‌های حرارتی استارشیپ برداشته شدند تا نواحی آسیب‌پذیر در سراسر موشک، درحین ورود دوباره به جو زمین تحت فشار قرار گیرند.
ورود دوباره به جو برای شیپ دردسرساز شد. حدود دو دقیقه پس از آغاز بازگشت به زمین، تکه‌ای از پوسته‌ی پایینی استارشیپ (قسمت نزدیک محفظه‌ی موتورها) از هم جدا شد و خرده‌ریزها را به فضا فرستاد. بااین‌حال، موشک توانست با وجود این آسیب به مسیر خود ادامه دهد و ۶۶٫۵ دقیقه پس از پرتاب، به‌طور دقیق در محدوده‌ی دید دوربین نصب‌شده در نزدیکی محل فرود، روی آب‌های اقیانوس هند بنشیند.
در مجموع، اسپیس ایکس و تیم استارشیپ روز موفقی را تجربه کردند و اکنون می‌توانند روی آزمایش اهداف بلندپروازانه‌ی بعدی، ازجمله مهار استارشیپ و سوخت‌گیری در مدار تمرکز کنند.
