بررسی وضعیت منابع آبی کشور در پایان روز پانزدهم شهریورماه ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که از مجموع ظرفیت مخازن سدهای ایران، تنها ۱۹ میلیارد و ۵۵۰ میلیون مترمکعب آب ذخیره شده که معادل ۳۸ درصد ظرفیت کل است؛ به‌عبارت دیگر، ۶۲ درصد ظرفیت مخازن همچنان خالی باقی مانده است.
ایران ویو۲۴-محیط زیست
داده‌های رسمی وزارت نیرو حکایت از آن دارد که طی ۳۵۰ روز نخست سال آبی جاری (از یکم مهر ۱۴۰۳ تا پانزدهم شهریور ۱۴۰۴)، ورودی آب به مخازن سدها به ۲۴ میلیارد و ۳۳۰ میلیون مترمکعب رسیده است. این رقم در مدت مشابه سال آبی گذشته ۴۱ میلیارد و ۸۳۰ میلیون مترمکعب بوده و کاهش قابل توجه ۴۲ درصدی را نشان می‌دهد.
در این بازه زمانی، مجموع آب رهاسازی‌شده از سدها – با هدف تأمین آب شرب، کشاورزی، نیازهای صنعتی، مصارف زیست‌محیطی و نیز تولید برق‌آبی – معادل ۲۹ میلیارد و ۱۲۰ میلیون مترمکعب گزارش شده است. این میزان نسبت به سال آبی گذشته که خروجی سدها ۳۷ میلیارد و ۷۵۰ میلیون مترمکعب بود، کاهش ۲۳ درصدی داشته است.
مقایسه آمار ذخایر فعلی با روز پانزدهم شهریور ۱۴۰۳ نیز وضعیت کاهش منابع آبی را آشکار می‌کند؛ چرا که در آن زمان حجم ذخایر سدهای کشور به ۲۶ میلیارد و ۲۰ میلیون مترمکعب می‌رسید و امسال با افت ۲۵ درصدی مواجه شده‌ایم.
در سال‌های اخیر، تغییرات اقلیمی، کاهش بارش‌ها، افزایش تبخیر سطحی و رشد مصرف در بخش‌های کشاورزی و صنعتی فشار بی‌سابقه‌ای بر منابع آبی وارد کرده است. در سال آبی ۱۳۹۹–۱۴۰۰، بحران کم‌آبی به حدی جدی شد که برخی سدهای مهم در استان‌های مرکزی و جنوبی به پایین‌ترین تراز تاریخی خود رسیدند. این روند در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ نیز ادامه یافت و وزارت نیرو را به اتخاذ سیاست‌های سختگیرانه‌تری در مدیریت منابع آبی واداشت؛ از جمله محدودیت برداشت در بالادست رودخانه‌ها، بهبود شبکه انتقال، و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های آب‌شیرین‌کن در مناطق ساحلی.
کارشناسان معتقدند تداوم این کاهش ذخایر، علاوه بر تهدید امنیت آبی کشور، تأثیرات اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای نیز به همراه خواهد داشت؛ از کاهش تولید برق‌آبی و افت عملکرد کشاورزی گرفته تا تشدید تنش‌های اجتماعی در مناطق کم‌آب. در چنین شرایطی، ضرورت اصلاح الگوی مصرف، بازچرخانی آب و توسعه فناوری‌های نوین در مدیریت منابع، بیش از پیش احساس می‌شود.
