واشنگتن پست در گزارشی تحلیلی درباره رویکرد دولت آمریکا در قبال ایران نوشت: «گفتگو با ایران بهتر از تهدید است. ترامپ باید نشان دهد که میتواند با تهران به توافقی بهتر از برجام دست یابد.»
این روزنامه آمریکایی با اشاره به اینکه دو ماه پیش، «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا ایران را تهدید به بمباران کرد، افزود این تهدید پاسخ وزارت امور خارجه ایران را در پی داشت که: «خشونت خشونت میآورد». واشنگتن پست نوشت: «خوشبختانه، از آن زمان لفاظیها کمرنگ شده است. ایالات متحده و ایران سه دور دیدار با هدف توافق هستهای برگزار کردهاند.»
در این گزارش آمده است؛ این گفتگوها مقدماتی و عمدتاً غیرمستقیم بوده و مقامات دولتی عمان به عنوان میانجی عمل میکنند، اما هر دو طرف آن را مثبت توصیف کردهاند. گفتگو به جای تهدید نشانه خوشایند پیشرفت است.
این در حالیست که نزدیک به هفت سال از زمانی که ترامپ در اولین دوره ریاست جمهوری خود از توافق هستهای ایران خارج شد، میگذرد.
توافق جولای ۲۰۱۵، به عنوان یکی از بزرگترین دستاوردهای سیاست خارجی دولت اوباما بود – که احتمالاً یکی از دلایلی بود که ترامپ را ترغیب کرد آن را لغو کند. ترامپ قول داده بود که توافق بهتری ارائه کند، اما قبل از ترک کاخ سفید در سال ۲۰۲۱، هیچ مذاکره جدیدی بین واشنگتن و تهران انجام نشد.
واشنگتنپست مینویسد: توافق ۲۰۱۵ محدودیتهای شدیدی را برای برنامه هستهای ایران ایجاد کرده بود. ایران تا حداکثر ۳.۶۷ درصد مجاز به غنیسازی اورانیوم بود. ایران همچنین مجبور شد تعداد سانتریفیوژهای غنیسازی اورانیوم خود را از ۱۹ هزار واحد به حدود ۶ هزار واحد کاهش دهد. و سایتهای هستهای ایران به روی بازرسی های سرزده آژانس بین المللی انرژی اتمی باز شده بود. این محدودیتها «غنیسازی مواد» را برای ایران برای تولید مواد کافی برای یک سلاح هستهای از دو ماه به بیش از یک سال افزایش داد.
در مقابل، ایران از برخی تحریمهای آمریکا و بینالمللی معاف شد و میلیاردها دلار داراییهای ایران که در بانکهای خارج از کشور مسدود شده بود نیز آزاد شد. منتقدان این توافق شکایت داشتند که ایران در مراحل اولیه توافق، میلیاردها دلار دارایی را دریافت کرده و این برای تأمین مالی عملیاتهای مورد حمایت ایران در خاورمیانه صرف میشود.
در توافق برجام همچنین هیچ اشارهای به توسعه موشکهای بالستیک ایران که میتوانند برای حمل کلاهکهای هستهای مورد استفاده قرار گیرند، نشده بود.
این روزنامه آمریکایی همچنین اضافه میکند: اکنون گمان میرود که ایران یکی از بزرگترین زرادخانههای موشکی در منطقه را در اختیار دارد. این کشور از حدود ۳۰۰ فروند از این موشکها برای انجام یک سری حملات مستقیم بی سابقه علیه اسرائیل در ماه آوریل و دوباره در اکتبر سال گذشته استفاده کرد و گمان میرود هزاران موشک دیگر را در اختیار داشته باشد. واشنگتنپست مینویسد: اکنون این وظیفه بر دوش ترامپ و تیمش است تا نشان دهند که میتوانند بر سر یک توافق بهتر مذاکره کنند – توافقی که در نهایت شبیه توافق قبلی نباشد.
به گفته طرف ایرانی، تاکنون مذاکرات تنها بر برنامه هستهای ایران متمرکز بوده است. بر اساس گزارشها، بحث در مورد حمایت تهران از نیروهای نیابتی منطقه و برنامه موشکی بالستیک آن ممنوع بوده است.
به عبارت دیگر، این شرایط توافق در حال حاضر بسیار شبیه به توافقی است که ترامپ از آن را خارج شده بود. توافق سال ۲۰۱۵ باراک اوباما موثر بود زیرا شامل پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل، به علاوه آلمان و اتحادیه اروپا بود – که همگی مسئول اجرا و نظارت بودند. به نظر میرسد ترامپ ترجیح میدهد که به تنهایی به مذاکره با ایران ادامه دهد، زیرا به دنبال یک توافق جدید است. اما از آنجایی که ایران در حال تقویت روابط با روسیه، چین و کره شمالی است، ایالات متحده نیز به دوستان خود نیاز خواهد داشت، به خصوص در مورد تحریمها.
واشنگتنپست مینویسد: میتوان انتظار داشت که ایران بر این تضمینها پافشاری کند که هیچ توافقی در آینده به سادگی توافق قبلی کنار گذاشته نخواهد شد.