نویسنده: دکتر سیدرسول موسوی
قرار است دکتر عراقچی وزیرخارجه کشورمان روز دوشنبه ١۵ اردیبهشت با سفر به اسلام آباد، رایزنیهایی با مقامات عالی رتبه پاکستان داشته باشد و بعد از بازگشت به تهران روز سه شنبه ١۶ اردیبشهت ماه برای سفری دو روزه به دهلی نو برود.
رسانههای دو کشور هند و پاکستان با رویکردهای متفاوتی به این سفر نگاه کردهاند. رسانههای پاکستانی به این که عراقچی اول به پاکستان میرود توجه کردهاند و رسانههای هند با بیان این که سفر عراقچی به هند از قبل برنامهریزی شده بود، این بحث را مطرح کردهاند که افزایش تنش بین دو کشور و علاقمندی ایران به ایفای نقش مثبت در کاهش تنش بین هند و پاکستان موجب شده است که سفر به اسلام آباد قبل از سفر به هند به برنامه سفر وزیر خارجه ایران اضافه شود.
در کل فضای رسانهای در کشور نشان دهنده نگاه عمومی و رسمی است از سفر وزیر خارجه کشورمان به اسلام آباد و هند استقبال کرده و از این حسن نیت ایران استقبال کردهاند.
نکته دیگری که ممکن است مورد سوال باشد بازگشت عراقچی به تهران در پایان سفر اسلام آباد و سپس رفتن به دهلی در روز بعد است که چرا این دو سفر در ادامه هم نیستند؟
پاسخ این است که از زمان استقلال هند و پاکستان چه زمانی که مرزهای هوایی این دو کشور بر روی هم باز بود و چه زمانی که بسته شده در کل مقامات عالی کشورهایی که به این دو کشور سفر داشتهاند ترجیح دادهاند سفر به دهلی و اسلام آباد را در دو زمان متفاوت داشته و سفر را مستقیما از پایتخت خود شروع کنند و از این رویه، هر دو کشور استقبال کردهاند.
با توجه به این که سفر عراقچی دومین سفر وی به اسلامآباد در شش ماه گذشته است، به نظر میرسد در کنار موضوعات مربوط به روابط دوجانبه خصوصا همکاریهای امنیتی رو به توسعه، تمرکز بیشتر مباحث در ملاقاتهای مختلف عراقچی بر تنش بوجود آمده بین دو کشور هند و پاکستان و شنیدن حرفهای اسلام آباد و انتقال آن به دهلی باشد.
ولی در دهلی موضوعات سفر متفاوت خواهد بود و در کنار مباحث مربوط به تنش موجود بین هند و پاکستان و نشان دادن حسن نیت ایران برای ایفای نقشی دوستانه برای کاهش تنشها مسائل دو جانبه از جمله برگزاری کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور مورد توجه خواهد بود.
روابط ایران و هند خصوصا روابط اقتصادی دو کشور با وجود تحریمهای ظالمانه آمریکا از یک سو و رابطه خوب هند و آمریکا از سوی دیگر شایان توجه بوده و از ظرافت خاصی برخوردار است، به گونهای که مقامات دو کشور تلاش دارند از این روابط تا حدی که میتوانند صيانت کنند و اجازه ندهند ورود عنصر سوم باعث تخریب روابط دو کشور شود.
واقع بینی مهمترین عامل تعیین کننده در روابط ایران و هند است که چگونه دو کشور بتوانند در شرایطی که تحولات روز جهانی میتواند اثر منفی بر روابط تاریخی دو کشور داشته باشد، مقامات دو کشور تلاش دارند تا از روابط مهم این دو کشور با سابقه تمدنی مشترک صيانت کنند.
مشارکت و حضور هند در بندر چابهار و کریدور شمال و جنوب را می توان از مصادیق بارز واقع بینی مقامات دو کشور در روابط دو جانبه خود دانست.
سفر منطقهای عراقچی به دو کشور آسیای جنوبی، هند و پاکستان که امید میرود با سفر به بنگلادش و سریلانکا در آینده نزدیک تکمیل شود، نشان دهنده این حقیقت است که جمهوری اسلامی ایران دارای ظرفیت دیپلماتیک بالایی است و وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در عین پیشبرد مذاکرات بسیار حساس هستهای و رفع تحریمها با آمریکا از همسایگان و منطقه غافل نبوده و سیاست خارجی متوازن و سیاست همسایگی خود را پیش می برد.