میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین، به‌شدت از رفتار ایالات متحده و سه کشور اروپایی عضو برجام در قبال برنامه هسته‌ای ایران انتقاد کرد و آن را عاملی برای تشدید تنش‌ها دانست.
ایران ویو۲۴-بین‌الملل
اولیانوف با اشاره به عملکرد چند سال اخیر آمریکا و تروئیکای اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) اظهار داشت: «این کشورها به جای کمک برای حل‌وفصل اختلافات موجود، با اقدامات یک‌جانبه و رویکردی مبتنی بر سیاسی‌کاری، وضعیت را بحرانی‌تر کرده‌اند.» او افزود که ابزار فشار سیاسی جایگزین گفت‌وگوی واقعی و بازگشت همه طرف‌ها به تعهدات برجامی شده است، در حالی که تنها راهکار مؤثر، احیای کامل توافق و پرهیز همه بازیگران از اقدامات تنش‌زا است.
توافق هسته‌ای برجام که در سال ۲۰۱۵ با امضای ایران و گروه ۱+۵ و تأیید شورای امنیت سازمان ملل از طریق قطعنامه ۲۲۳۱ به اجرا درآمد، پس از خروج آمریکا در سال ۲۰۱۸ و بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران، وارد مرحله‌ای بحرانی شد. از آن زمان، اختلافات میان تهران و غرب بر سر نحوه بازگشت به تعهدات و رفع تحریم‌ها ادامه داشته است.
در همین چارچوب، اروپایی‌ها به رغم بدعهدی خود در انجام تعهدات با ادعاهای سیاسی و غیرقانونی به سازوکار موسوم به «مکانیزم ماشه» یا اسنپ‌بک متوسل شده‌اند— این سازوکار که بیش از آنکه توافق امضا شده باشد، یک توافق ضمنی است به کشورهای عضو برجام اجازه می‌دهد در صورت ادعای نقض توافق توسط دیگری، اقدام به بازگشت تعهدات کند. ایران معتقد است قبلا از این مکانیزم در واکنش به بدعهدی‌های آمریکا و اروپا متوسل شده و قانون اقدام راهبردی مجلس شورای اسلامی را اجرا کرده است.
با این حال اکنون حدود ۱۰ روز از آغاز فرآیند مکانیزم ماشه اروپایی گذشته و آنها می‌گویند در صورت عدم دستیابی به توافق، احتمال بازگشت خودکار تحریم‌های بین‌المللی شورای امنیت علیه ایران وجود دارد؛ موضوعی که نگرانی‌های گسترده‌ای در عرصه جهانی ایجاد کرده است.
مسکو و پکن برای حفظ چارچوب برجام و جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها، پیشنهاد تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ را ارائه داده‌اند. نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی تأکید کرد که این ابتکار می‌تواند راهی مؤثر برای مهار بحران باشد، اما کشورهای اروپایی همچنان در برابر این پیشنهاد مقاومت نشان داده و بر ادامه مسیر فعلی اصرار دارند.
کارشناسان مسائل بین‌الملل هشدار می‌دهند که تداوم سیاسی‌سازی پرونده هسته‌ای ایران از سوی آمریکا و اروپا، می‌تواند مسیر موجود را به بن‌بستی خطرناک در شورای امنیت بکشاند و آینده توافق هسته‌ای را بیش از پیش در هاله‌ای از ابهام فرو ببرد.
