دادههای اطلاعاتی اخیر نشان میدهد واشنگتن و تلآویو بهدنبال ایجاد تغییر در معادله بازدارندگی منطقهای از مسیر عراق هستند. این تحرکات، از منظر امنیتی، بهمثابه تلاشی برای تضعیف عمق راهبردی محور مقاومت در غرب آسیا ارزیابی میشود و نیازمند بازتنظیم محاسبات سیاستی در سطوح نظامی، اطلاعاتی و دیپلماتیک ایران و عراق است.
ایران ویو24- بین الملل
چنانکه شواهد میدانی و اطلاعاتی اخیر نشان میدهد، در پی تشدید رقابتهای منطقهای و بازتعریف موازنههای بازدارندگی، رژیم صهیونیستی و ایالات متحده آمریکا بهصورت سیستماتیک و چندوجهی در حال زمینهسازی برای اجرای اقدامات نظامی و تروریستی در خاک عراق هستند.
منابع اطلاعاتی غربی طی هفتههای اخیر، از افزایش محسوس سطح آمادهباش ارتش اسرائیل و سازمان موساد خبر دادهاند. مقامات امنیتی تلآویو با استناد به برآوردهای خود، مدعی هستند که «تهدیدات ناشی از محور عراق» در حال افزایش است و به همین دلیل، سامانههای شناسایی و هشدار زودهنگام رژیم به حالت فعال در آمدهاند.
بر پایه گزارشهای رسانههای عبریزبان و تحلیلهای وابسته به نهادهای امنیتی اسرائیل، تلآویو معتقد است جمهوری اسلامی ایران از طریق خاک عراق در حال تقویت توانمندیهای حمله غیرمستقیم شامل سامانههای موشکی، پهپادی و حتی ظرفیتهای زمینی برای ایجاد فشار بازدارنده بر جغرافیای اشغالی است.
در این چارچوب، سفر اخیر اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به بغداد و دیدار با رهبران گروههای مقاومت عراقی، از سوی رژیم صهیونیستی بهعنوان نشانهای از «هماهنگی عملیاتی جدید علیه منافع اسرائیل» تفسیر شده است.
بهموازات این تحلیلها، برخی نهادهای اطلاعاتی اسرائیل پیشنهاد اجرای اقدامات پیشدستانه را برای خنثیسازی تهدیدات احتمالی مطرح کردهاند.
نهادهای اطلاعاتی رژیم صهیونیستی مدعی هستند که گروه کتائب حزبالله عراق کنترل مسیرهای کلیدی انتقال تسلیحات به سوریه را در اختیار دارد و به سامانههای پهپادی دوربرد مجهز است. آنان این گروه را نهتنها مسئول بخشی از حملات علیه نیروهای آمریکایی در عراق، بلکه عامل بازداشت و نگهداری از «الیزابت تسورکوف»، شهروند اسرائیلی ـ روسی، میدانند.
در کنار آن، منابع صهیونیستی گروههایی نظیر حرکت شیعی النجباء که دارای پیوندهای عملیاتی و ایدئولوژیک با حزبالله لبنان هستند را مسئول چند حمله پهپادی به سمت اراضی اشغالی معرفی می کنند. در روایت تبلیغاتی تلآویو، این روند به معنای تبدیل خاک عراق به بستر بالقوه حمله ترکیبی علیه اسرائیل است؛ سناریویی که از دیدگاه راهبردی، موجب بازتعریف ساختار دفاعی اسرائیل در جبهه شرقی میشود.
بر اساس این خط روایی؛ در پاسخ به تحولات مذکور، وزارت جنگ رژیم صهیونیستی از آغاز پروژهای بزرگ برای ایجاد مانع امنیتی جدید در امتداد مرز اردن خبر داده است؛ پروژهای به ارزش حدود ۵.۵ میلیارد شِکِل که مسیر ۴۲۵ کیلومتری از دره اردن تا شمال ایلات را دربرمیگیرد. این سامانه قرار است ترکیبی از موانع فیزیکی، حسگرهای هوشمند، فناوریهای شناسایی الکترونیکی و تیمهای واکنش سریع باشد تا عمق دفاعی و کنترل راهبردی اسرائیل در جبهه شرقی را افزایش دهد.
منابع عبری مدعی هستند؛ هدف این طرح، جلوگیری از هرگونه نفوذ زمینی یا حمله ترکیبی از محور عراق ـ اردن ـ اسرائیل است؛ اما از منظر راهبردی در واقع، این طرح بخشی از طرح کلان برای محاصره حلقه مقاومت و نفوذ ایران در غرب آسیا محسوب میشود و همه این تبلیغات برای اقدامات جدید توسعه طلبانه رژیم صهیونیستی در سوریه، اردن و احتمالا عراق است.
منابع اسرائیلی میگویند که پیامهای مستقیم و غیرمستقیم از طریق ایالات متحده و دیگر میانجیها به عراق منتقل شده است، که در آنها بر لزوم خویشتنداری گروه های مقاومت عراقی تأکید و هشدار داده شده که هرگونه تلاش برای حمله به منافع رژیم با پاسخی قاطع روبهرو خواهد شد.
این در حالی است که در روزهای پیش ثابت العباسی وزیر دفاع عراق در مصاحبه با شبکه عراقی الشرقیه فاش کرد: «حدود ده روز پیش، پیت هگزت وزیر جنگ آمریکا با من تماس گرفت و هشدار داد که ایالات متحده عملیاتی در منطقه در پیش دارد و به گروههای مسلح عراقی هشدار داده شود از هرگونه دخالت خودداری کنند.» العباسی از محدوده و جزئیات عملیات آمریکا در خاورمیانه ابراز بیاطلاعی میکند اما میگوید این عملیات نظامی بهویژه در سمت سوریه، انجام خواهد شد.
جمعبندی تحلیل راهبردی
تحولات اخیر نشان میدهد که نقش عراق در موازنه جدید میان محور مقاومت و ائتلاف آمریکا–اسرائیل افزایش یافته است. رژیم صهیونیستی در تلاش است با انتقال نبرد به عمق جغرافیای عراق، یکی از لایههای بازدارندگی محور مقاومت را خنثی و مسیرهای پشتیبانی مقاومت در سوریه و لبنان را قطع کند.
اما از منظر حقوقی و سیاسی، هرگونه اقدام نظامی اسرائیل در خاک عراق بدون زمینه سازی تبلیغاتی، نقض آشکار حاکمیت ملی بغداد تلقی میشود و میتواند پیامدهای چندوجهی از جمله:
-
افزایش فشار افکار عمومی منطقه ای و جهانی علیه اسرائیل؛
-
تقویت گفتمان ضدآمریکایی در داخل عراق و منطقه؛
-
و باز شدن جبهههای جدید تنش میان نیروهای مقاومت و محور آمریکایی-صهیونیستی؛ داشته باشد.
بر این اساس درباره الگوی رفتاری محور آمریکایی- صهیونیستی برای زمینه سازی تبلیغاتی برای اقدامات متجاوزانه در عراق باید افزود؛
۱. الگوی تهدید و توسعه نظامی: رژیم صهیونیستی در چارچوب الگوی «تهدید پیشدستانه» در پی تهدیدنمایی از گروه های مقاومت عراق، انتقال عرصه درگیری از جبهه غربی به عمق جغرافیای عراق است تا ضمن ادامه جبهه لبنان و سوریه به این کشور، کانونهای مقاومت در شرق فلسطین اشغالی را تضعیف کند.
۲. زمینه سازی آمریکایی: ایالات متحده با بهرهگیری از تماسهای نظامی ـ سیاسی با بغداد، عملاً در حال هماهنگی ضمنی برای اقدامات متجاوزانه احتمالی تلآویو است تا عملیاتهای مشترک یا همزمانی در محور سوریه-عراق را مشروعیتبخشی کند.
در واقع محتملترین سناریو در کوتاهمدت، تشدید جنگ اطلاعاتی، عملیات محدود پهپادی و ترورهای هدفمند در خاک عراق است؛ اما در صورت تداوم فشارهای تلآویو و پاسخهای مقاومت، امکان گذار به مرحله درگیری مستقیم و گسترده نیز وجود دارد. دولت عراق نیز باید بر اساس تجربه تحولات یک سال اخیر لبنان و سوریه در نظر داشته باشد هیچ نوع سازش و عقب نشینی در برابر محور آمریکایی و اسرائیلی ضمانت بخش نیست و تنها راهبرد بغداد در امتداد تلاش های سیاسی، دیپلماتیک و حقوقی علیه رژیم صهیونیستی، افزایش ظرفیت بازدارندگی موثر مستقیم و غیرمستقیم از مسیر اتحاد تمام ساختارهای سیاسی-نظامی و امنیتی عراق با گروه های مقاومت است.


