در جریان سفر رئیس قوه قضائیه، حجت‌الاسلام والمسلمین غلامحسین محسنی‌اژه‌ای، به استان ایلام، وی در آیین نکوداشت آغاز سال تحصیلی دانشگاه ایلام ضمن تمجید از ایثار و استقامت مردم این استان در دوران دفاع مقدس و پس از آن، بر نقش دانشجویان در شناخت ظرفیت‌های بومی، رفع چالش‌های استان و پیشبرد مسیر علمی و فناورانه کشور تأکید کرد. رئیس دستگاه قضا با اشاره به لزوم اصلاح تصمیم‌های اشتباه گذشته، تحول فناوری همراه با اخلاق و قانون، ضرورت ایفای نقش قانونی بانک مرکزی در پرونده بانک آینده و همچنین آسیب‌شناسی پرونده کرسنت، رویکرد قوه قضائیه را «مسأله‌محور، مطالبه‌گر و پرهیز از ورود اجرایی مستقیم» اعلام کرد.
ایران‌ویو۲۴-قضائی
قدردانی از مردم ایلام در خط مقدم انقلاب و دفاع مقدس
در آغاز سفر استانی به ایلام، رئیس قوه قضائیه در آیین رسمی دانشگاه ایلام از نقش تاریخی مردم این استان در همه بزنگاه‌های انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و استمرار ارزش‌های ملی قدردانی کرد. وی گفت مردم ایلام از نخستین روزهای انقلاب اسلامی تاکنون در خط مقدم پاسداری از وطن و ارزش‌های معنوی بوده‌اند.
نگاه تحلیلی به وضعیت دانشگاه‌ها و نقش دانشجویان
محسنی‌اژه‌ای با طرح چند پرسش از جامعه دانشگاهی، بر لزوم بررسی دیدگاه دانشجویان غیربومی نسبت به فرهنگ ایلام تأکید کرد و افزود باید مشخص شود فارغ‌التحصیلان غیرایلامی تا چه اندازه مایل‌اند پس از فراغت از تحصیل از ظرفیت‌های استان برای اشتغال بهره بگیرند، و همچنین جوانان بومی چگونه می‌توانند در آینده، نقش‌آفرین توسعه استان باشند. او گفت این گفت‌وگوها صرفاً برای نقد نیست بلکه باید به راه‌حل‌های اجرایی منجر شود.
اصلاح تصمیم‌های نادرست و درس‌آموزی از گذشته
رئیس قوه قضائیه یادآور شد در برخی دوره‌ها تصمیم‌هایی در حوزه‌هایی مانند جمعیت یا نظام بانکی اتخاذ شد که با واقعیت‌های امروز منطبق نیست. این تصمیم‌ها باید با رویکرد اصلاحی بازنگری شوند تا کشور از تکرار اشتباه‌ها جلوگیری کند. وی گفت هر تصمیمی که زمانی درست می‌نمود ولی اکنون ناکارآمد شده، باید متوقف و جایگزین منطقی برای آن طراحی شود.
آینده کشور در گرو فناوری و هوش مصنوعی
محسنی‌اژه‌ای با تأکید بر اظهارات اخیر رئیس‌جمهور درباره بازنگری تعداد دانشگاه‌ها گفت آموزش عالی باید متناسب با نیاز واقعی جامعه باشد. او حرکت به سوی فناوری‌های نو، هوش مصنوعی و دیجیتالی شدن خدمات قضایی را الزام اجتناب‌ناپذیر کشور دانست و هشدار داد که وابستگی بیش از حد به ابزار فناورانه نباید باعث تعطیلی تفکر انسانی شود. وی افزود مسیر توسعه فناوری باید در چارچوب اخلاق، عدالت و قانون طی شود تا آینده از آسیب‌های فکری و رفتاری مصون بماند.
دانشگاهیان و مأموریت علمی در توسعه منطقه‌ای
رئیس دستگاه قضا از استادان و دانشجویان ایلام خواست با نگاه مسئولانه و علمی در پیشرفت فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی استان نقش‌آفرین باشند و برای شناخت ظرفیت‌های بومی از روش‌های علمی بهره بگیرند. وی گفت همین نگاه جهادی و پژوهشی است که می‌تواند استان ایلام را به قطب توسعه غرب کشور تبدیل کند.
فناوری و سبک زندگی؛ ضرورت هوشیاری در عصر هوش مصنوعی
محسنی‌اژه‌ای با مثالی از تغییر شیوه حفظ شماره‌های تلفن در نسل جدید گفت روند فناورانه جهان، حافظه فعال انسان را به حاشیه برده است و لازم است جامعه برای مواجهه با پیامدهای این دگرگونی فرهنگی برنامه‌ریزی کند. وی افزود بی‌توجهی به پیامدهای فناوری، دهه‌های آینده کشور را با چالش‌های تازه روبه‌رو خواهد کرد.
اصلاح امور از مسیر قانون؛ نه اقدامات شتاب‌زده
رئیس قوه قضائیه تأکید کرد اقدامات اصلاحی باید در مسیر قانون انجام شود و دستگاه قضا وظیفه اجرایی مستقیم ندارد. او گفت کارخانه‌ای که تعطیل می‌شود یا پروژه‌ای ناتمام، مسئولیتش بر عهده قوه قضائیه نیست؛ دستگاه عدالت موظف است الزام قانونی ایجاد کرده و دستگاه‌های مسئول را به عمل وادارد.
پرونده بانک آینده و مسئولیت بانک مرکزی
در بخش اقتصادی سخنان خود، محسنی‌اژه‌ای به پرونده بانک آینده پرداخت و گفت چهار سال است که قوه قضائیه اصرار دارد بانک مرکزی مطابق وظایف قانونی خود به این موضوع ورود کند. وی افزود گرفتن مدیران متخلف به‌تنهایی راه اصلاح نیست و اگر بانک مرکزی کوتاهی کند، معترض آن‌ها خواهیم شد. او تأکید کرد رئیس کل بانک مرکزی اختیار صددرصدی در این پرونده دارد و باید از آن استفاده کند.
اصلاح ساختاری نظام بانکی و نظارت قضایی
رئیس دستگاه قضا اظهار داشت در پرونده بانک‌های خصوصی، خصوصاً بانک آینده، عملکرد بانک مرکزی تاکنون رضایت‌بخش نبوده است و علی‌رغم تغییر مدیران، بدهی‌ها افزایش یافته است. اژه‌ای گفت ساختار نظام بانکی باید اصلاح شود و نظارت قضایی بر حسن اجرای وظایف قانونی بانک مرکزی ادامه خواهد داشت.
دو دیدگاه درباره پرونده کرسنت
در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره قرارداد کرسنت، محسنی‌اژه‌ای گفت در این پرونده دو نگاه متفاوت وجود دارد: گروهی معتقدند قرارداد از ابتدا غلط بود و گروه دیگر لغو آن را زیان‌بار می‌دانند. او تصریح کرد افرادی که باید مورد پیگرد قرار می‌گرفتند شناسایی و احکام صادر شده است، اما رسیدگی به این پرونده ترکیبی از کار قضایی، دیپلماتیک و اجرایی است و هماهنگی دستگاه‌ها شرط صیانت از منافع ملی است.
رویکرد مسأله‌محور قوه قضائیه و الزام به پاسخگویی سازمان‌ها
محسنی‌اژه‌ای گفت رویکرد مدیریتی او «مسأله‌محور» است؛ هدف آن است که دستگاه قضا بجای ورود اجرایی، سازمان‌های مسئول را وادار به عمل قانونی کند. درخصوص کالاهای توقیفی و بلاتکلیف در گمرکات و سازمان اموال تملیکی نیز تأکید کرد که کوتاهی هر دستگاه با برخورد قضایی مواجه خواهد شد و بلاتکلیفی این کالاها موجب ضرر به بیت‌المال است.
هشدار درباره جنگ رسانه‌ای دشمن و ضرورت هوشیاری جوانان
رئیس قوه قضائیه با اشاره به شرایط منطقه‌ای گفت دشمن از شکست‌های خود در جنگ اخیر منطقه‌ای عصبانی است و اکنون با جنگ روانی و رسانه‌ای در فضای مجازی می‌کوشد ذهن جوانان را منحرف کند. او هشدار داد نباید اجازه داد دشمن برای جامعه و دانشگاه‌ها دستور کار تعیین کند و همه مسائل باید با عقل، انصاف و درون‌زایی حل شود.
دعوت به تقوا، انصاف و پرهیز از جناح‌گرایی
محسنی‌اژه‌ای عنوان کرد اگر مسئولان خدا را ناظر رفتار خود بدانند، از نفرت‌گرایی و جناح‌بندی دوری کنند، بسیاری از مشکلات کشور حل خواهد شد. وی تقوای الهی را زیربنای عدالت اجتماعی و اصلاح امور دانست.
حضور دانشجویان در مرکز هوش مصنوعی قوه قضائیه
رئیس قوه قضائیه از دانشجویان فعال در حوزه فناوری دعوت کرد به‌زودی از مرکز فناوری هوش مصنوعی و دادرسی الکترونیکی قوه قضائیه بازدید کنند تا مسیر تحول فناورانه این مجموعه را از نزدیک ببینند.
محسنی‌اژه‌ای در رأس هیئتی قضائی به ایلام سفر کرده است. همراهان وی شامل دادستان کل کشور، رئیس دیوان عالی، دادستان انتظامی قضات و رؤسای بازرسی، پزشکی قانونی، دیوان عدالت اداری و امور زندان‌ها هستند. در این سفر، دیدار با قضات، استادان، دانشجویان، نخبگان و حضور در شورای اداری از مهم‌ترین برنامه‌های کاری رئیس قوه قضائیه است.
