دبیر پیشین کمیسیون اقتصادی دولت براین باور است: ما نباید فکر کنیم اقتصاد فقط از بیرون تعیین می شود و ما هیچ نقشی در آن نداریم. رفتار مردم، خرید و فروش، مصرف، سرمایهگذاری، همه اینها میتواند جهت اقتصاد رو تغییر دهد.
زهرا ترابی، ایران ویو24
موسی شهبازی، دبیر پیشین کمیسیون اقتصادی دولت در گفتگو با ایران ویو24 در پاسخ به این پرسش که «باتوجه به وضعیت اقتصادی مردم و مشکلات موجود ساختاری، مردم برای برطرف شدن مشکلات معیشتی خود باید چه اقداماتی انجام دهند»؛ گفت: «ما در بین مردم گروههای مختلفی داریم. بخشی از مردم حقوقبگیر هستند؛ یعنی یا کارمند هستند، یا در دستگاههای اجرایی و یا در بخش خصوصی مشغول کار هستند. این قشر معمولاً سرمایهگذار نیستند و بیشتر نیروی کار هستند. درآمد این افراد هم مشخص و طبیعتاً بیشتر از دیگران تحت تأثیر شرایط اقتصادی قرار میگیرند. حال ممکن است بعضیهای از این افراد پسانداز کوچیک داشته باشند و بخواهند با آن سرمایهگذاری محدودی انجام بدهد، ولی در مجموع در این باره زیاد نمیتوانند مانور بدهند بدلیل اینکه در آمدی که دارند محدود است.»
شهبازی تصریح کرد: «از طرف دیگر یک بخشی از جامعه بازار آزاد هستند؛ یعنی مغازهدارند، خدمات ارائه می کنند، کسبوکار شخصی دارند، یا کارگاه دارند. این قشر میتوانند فعالتر باشند. به دلیل اینکه کنترل بیشتری روی درآمد و فعالیت اقتصادی خود دارند. به نظر من، در یکی دو سال اخیر که شعار مشارکت مردم در سرمایهگذاریها زیاد مطرح شده، باید روی همین گروهها بیشتر حساب کرد.»
دبیر کمیسیون اقتصادی دولت سیزدهم اضافه کرد: «ما در اقتصاد رفتاری یک مفهومی داریم که میگوید؛ اگر مردم بهصورت جمعی یک رفتار خاص را انجام دهند، آن رفتار میتواند به یک موج تبدیل شود و بقیه را هم با خودش همراه کند. گاهی وقتها یکسری ریسکها به مردم القا می شود، درحالیکه شاید واقعاً آن ریسکها به آن شدت وجود نداشته باشند. بعنوان مثال، میگویند فلان اتفاق اقتصادی قرار است بیفتد، پس سریع سرمایهها را تبدیل به طلا یا ارز و… کنید. در حالی که بخشی از اینها بیشتر جنبه روانی و تبلیغی دارند یا چیزی دیگر.»
شهبازی تصریح کرد: «به نظرمن، در همین شرایط، بعضی از مردم میتوانند سراغ سرمایهگذاریهای کوچک، توسعهی کسبوکارهای شخصی یا نوآوریهای جدید بروند. در حال حاضر فضای مشاغل جدید و استارتاپها خیلی مطرح شده است. مخصوصاً برای قشر تحصیلکرده، ورود به حوزههای خلاقانه و نوآورانه میتواند یک مسیر جدی برای درآمدزایی باشد.»
این تحلیلگر مسائل اقتصادی افزود که براین باور است که باید از آن حالت انفعال و نمیشود کاری کرد فاصله گرفت. ورود فعال به بازار و اقتصاد، حتی در همین شرایط، هم میتواند درآمدزا باشد و هم خود اقتصاد را تحت تأثیر قرار دهد.
شهبازی گفت: «ما نباید فکر کنیم اقتصاد فقط از بیرون تعیین می شود و ما هیچ نقشی در آن نداریم. رفتار مردم، خرید و فروش، مصرف، سرمایهگذاری، همه اینها میتواند جهت اقتصاد رو تغییر بدهد.»
دبیر پیشین کمیسیون اقتصادی دولت در پایان خاطرنشان کرد: «در مجموع، اگر مردم از حالت انتظار و بیتحرکی خارج شوند و سراغ ایدههای نو و حرکتهای خلاقانه بروند، حتی در این شرایط هم فرصتهایی وجود دارد که میتوانند به تأمین معیشت منجر شود. ما میبینیم که الان هم خرید و فروش انجام می شود، مردم زندگی میکنند، یعنی شرایط برای حرکت کاملاً وجود دارد، فقط باید بهموقع و با آگاهی وارد شد.»