وقتی رئیس‌جمهور آمریکا از «پایان عصر ترور» سخن می‌گوید، آیا تاریخ و مدارک همراهی می‌کنند؟ نگاهی موشکافانه به سخنرانی ترامپ در کنست و تبلیغات پس از آن نشان می‌دهد که وعده‌های بزرگ، پشتوانه‌های ضعیف و تناقض‌های پنهان دارند.
ایران ویو24- بین الملل
لوئیس جیکوبسون و ایمی شرمن در ۱۴ اکتبر ۲۰۲۵ مقاله‌ای را در الجزیره منتشر کردند که در آن به بررسی و راستی‌آزمایی اظهارات دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در سخنرانی ۱۳ اکتبرش در کنست اسرائیل پرداخته‌اند. این مقاله، ادعاهای ترامپ را در مورد صلح، جنگ و ایران، به‌ویژه در ارتباط با توافق اخیر میان اسرائیل و حماس که شامل آزادی گروگان‌ها و زندانیان فلسطینی بود، مورد تشکیک قرار می‌دهد. متن حاضر گزارشی از این مقاله است.
دونالد ترامپ، در سخنرانی خود در کنست اسرائیل، همزمان با توافق اسرائیل و حماس برای آزادی گروگان‌ها و زندانیان، این رویداد را «طلوعی تاریخی در خاورمیانه نوین» توصیف کرد. او این توافق را نه تنها «پایان یک جنگ»، بلکه «پایان عصر ترور و مرگ و آغاز عصر ایمان و امید» خواند.
پاراف ایران ویو24: یادآوری می‌شود که هرچند پیش از دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ نیز موارد متعددی از ترور هدفمند دولتی از سوی ایالات متحده و رژیم صهیونیستی ثبت شده بود، اما اعلام صریح و بی‌سابقه ترامپ در حمایت از عملیات ترور سردار شهید قاسم سلیمانی در سال 1398 (2020) نقطه عطفی در عادی سازی این رویکرد محسوب می‌شود. این اقدام، آغازی بر مرحله‌ای نوین از تروریسم دولتی سازمان‌یافته به رهبری آمریکا بود؛ روندی که همچنان با بی‌پروایی ادامه دارد.
ترامپ همچنین به مراحل آتی این طرح ۲۰ ماده‌ای اشاره کرد که می‌تواند به صلح پایدار منجر شود. این توافق، شامل آتش‌بس در غزه، آزادی ۲۰ گروگان اسرائیلی، ۲۵۰ زندانی فلسطینی و حدود ۱۷۰۰ بازداشتی فلسطینی بدون اتهام بود. پس از این سخنرانی، ترامپ برای امضای این توافق در اجلاس سران جهان به مصر سفر کرد. بر اساس این طرح، نیروهای ثبات‌ساز توسط شرکای عربی و بین‌المللی در غزه مستقر خواهند شد و اداره روزمره غزه از حماس به یک کمیته فلسطینی متشکل از فلسطینیان و کارشناسان بین‌المللی، تحت نظارت «هیئت صلح» با ریاست ترامپ و عضویت تونی بلر، نخست‌وزیر سابق بریتانیا، منتقل می‌شود.
ادعای «حل هشت جنگ در هشت ماه» و ارزیابی آن
ترامپ در سخنرانی خود مدعی شد «هشت جنگ را در هشت ماه پایان داده است»، اما نویسندگان مقاله این ادعا را اغراق‌آمیز می‌دانند. به‌رغم نقش او در چند آتش‌بس مانند میان اسرائیل و حماس، هند و پاکستان و ارمنستان و آذربایجان، بیشتر این توافق‌ها موقتی و شکننده بوده‌اند و میزان تأثیر واقعی ترامپ محل تردید است. در سایر موارد، مانند درگیری کنگو و رواندا یا تنش میان کامبوج و تایلند، خشونت‌ها ادامه یافته و اختلاف مصر و اتیوپی نیز همچنان حل‌نشده مانده است. مقاله در عین اشاره به موفقیت نسبی ترامپ در توافق غزه، تأکید می‌کند که برای قضاوت درباره پایداری آن باید زمانی بگذرد.
ادعای نابودی «تاسیسات هسته‌ای ایران» و ابهام در صحت آن
ترامپ اظهار داشت: «ما ۱۴ بمب بر تاسیسات کلیدی هسته‌ای ایران انداختیم و همانطور که گفتم، آنها را کاملاً نابود کردیم. این موضوع تایید شده است.» مقاله اشاره می‌کند که موفقیت عملیات موسوم به «چکش نیمه‌شب» که در آن آمریکا در ماه ژوئن سه مکان از تاسیسات هسته‌ای ایران را بمباران کرد تا توانایی‌های هسته‌ای ایران را تضعیف کند، در «نابود کردن» کامل این سایت‌ها قابل تأیید نیست، زیرا اطلاعات محرمانه آمریکا و متحدانش لزوماً در دسترس عموم نیست.
«توافق هسته‌ای ایران یک فاجعه بود»؛ بازخوانی برجام
ترامپ «توافق هسته‌ای ایران» را «یک فاجعه» خواند. مقاله خاطرنشان می‌کند که ترامپ این واقعیت را نادیده می‌گیرد که ایران عمدتاً به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ پایبند بود. بر اساس این توافق، ایران متعهد شد تا سلاح هسته‌ای را دنبال نکند و اجازه نظارت مستمر بر پایبندی خود را بدهد، در ازای آن نیز از تحریم‌های اقتصادی رهایی یابد. این توافق قرار بود بین ۱۰ تا ۲۵ سال اعتبار داشته باشد. ترامپ در سال ۲۰۱۸ از این توافق خارج شد و برخلاف وعده‌هایش، درباره آن مجدداً مذاکره نکرد.
روابط دولت‌های اوباما و بایدن با اسرائیل: «تنفر مطلق» یا حمایت پایدار؟
ترامپ مدعی شد دولت‌های اوباما و بایدن «از اسرائیل متنفر بودند»، اما مقاله این ادعا را نادرست می‌داند. به‌رغم برخی تنش‌های سیاسی با نتانیاهو، هر دو دولت دموکرات از متحدان پایدار اسرائیل بوده‌اند. اوباما در سال ۲۰۱۶ بزرگ‌ترین بسته کمک نظامی تاریخ آمریکا به ارزش ۳۸ میلیارد دلار را برای اسرائیل امضا کرد و دولت بایدن نیز با ادامه این حمایت‌ها، طی دو سال پس از اکتبر ۲۰۲۳ بیش از ۲۱ میلیارد دلار کمک نظامی در اختیار تل‌آویو قرار داده است. علاوه بر این، بایدن با استقرار نیروهای آمریکایی در منطقه و وتوی قطعنامه‌های آتش‌بس در سازمان ملل، از سیاست‌های اسرائیل پشتیبانی کرده است.
«معاهده ابراهیم»: عدم فعالیت اوباما و بایدن؟
ترامپ گفت که اوباما و بایدن «هیچ کاری با این سند باورنکردنی، اسناد ابراهیم، انجام ندادند.» نویسندگان توضیح می‌دهند که ریاست جمهوری اوباما قبل از امضای معاهده ابراهیم به پایان رسید. دولت بایدن تلاش کرد عربستان سعودی را نیز به این توافق ملحق کند، اما این تلاش‌ها پس از حملات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس متوقف شد. جرمی پرسمن، استاد علوم سیاسی و متخصص درگیری اعراب و اسرائیل در دانشگاه کنکتیکت، بیان می‌کند که «ایده روابط رسمی اسرائیل و عربستان پس از حملات حماس بسیار دشوارتر شد».
ادعاهای نادرست جغرافیایی و سیاسی
ترامپ در ۱۲ اکتبر در هواپیمای ایر فورس وان به خبرنگاران گفت: «شما از ایران به قطر پیاده‌روی می‌کنید، می‌توانید در یک ثانیه پیاده‌روی کنید. شما بوم، بوم می‌روید و اکنون در قطر هستید.» مقاله این ادعا را نادرست می‌داند و توضیح می‌دهد که قطر در آن سوی خلیج فارس، بیش از ۱۰۰ مایل (حدود ۱۶۰ کیلومتر) از نزدیک‌ترین نقطه آبی با ایران فاصله دارد. رانندگی از قطر به ایران حداقل ۲۴ ساعت طول می‌کشد و مستلزم عبور از عربستان سعودی، کویت و عراق است (که گذر از مرزها نیز به مدت زمان سفر می‌افزاید).
همچنین ترامپ در ۱۳ اکتبر در مصر اظهار داشت که عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهور مصر، «او را خیلی دوست داشت و حتی هیلاری کلینتون را در سال ۲۰۱۶ ندید. او را حدود دو ثانیه دید.» مقاله این ادعا را نیز نادرست می‌داند. ترامپ و هیلاری کلینتون، هر دو به عنوان نامزدهای ریاست جمهوری در سال ۲۰۱۶، در سپتامبر ۲۰۱۶ زمانی که سیسی برای مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک بود، با او ملاقات کردند. پولیتیکو گزارش داد که جلسه سیسی با کلینتون «بیش از یک ساعت» به طول انجامید و کمپین کلینتون اعلام کرد که آنها درباره مبارزه با تروریسم، حقوق بشر، خاورمیانه و توسعه اقتصادی در مصر گفتگو کردند. ترامپ نیز همان شب با سیسی ملاقات داشت.
