مقامهای عربستان، مصر، قطر، اردن و ترکیه از تغییرات اساسی طرح آتشبس آمریکا برای غزه توسط بنیامین نتانیاهو انتقاد کردند؛ تغییراتی که این ابتکار چندجانبه را به سندی با اولویتهای امنیتی اسرائیل بدل کرده و خروج نیروهای این رژیم از غزه را به پیشرفت عملیات خلع سلاح حماس گره زده است.
ایرانویو۲۴-بینالملل
مقامهای ارشد عربستان، مصر، قطر، اردن و ترکیه اعلام کردند که نسخه کنونی توافق ارائهشده به حماس بهطور بنیادین با طرح اولیه آمریکا که با هماهنگی کشورهای عربی و اسلامی تدوین شده بود، تفاوت دارد. به گفته آنان، دخالت بنیامین نتانیاهو نخستوزیر رژیم صهیونیستی، ابتکار مشترک را به سندی تبدیل کرده که بیشتر بازتابدهنده اولویتهای امنیتی اسرائیل است تا چارچوبی عادلانه برای صلح.
در نشست ششساعته روز یکشنبه با حضور استیو ویتکوف، فرستاده ویژه آمریکا، و جرد کوشنر، داماد دونالد ترامپ، نتانیاهو موفق شد طرح پیشنهادی دولت ترامپ را بهطور اساسی تغییر دهد. مهمترین تغییر، مرتبطکردن مستقیم خروج ارتش اسرائیل از غزه با میزان پیشرفت عملیات خلع سلاح حماس در متن نهایی بود.
این اقدام با واکنش تند مسئولان عربستان، مصر، اردن و ترکیه مواجه شد که آن را به معنای بر باد رفتن تلاشهای چند هفتهای برای پایان جنگ غزه دانستند. قطر، به عنوان میانجی اصلی با حماس، کوشید واشنگتن را متقاعد کند که نسخه تغییریافته را علنی نکند، اما کاخ سفید علاوه بر اعلام رسمی آن، کشورهای عربی و اسلامی را تحت فشار گذاشت تا حمایت علنی خود را ابراز کنند.
در نتیجه این فشارها، هشت کشور عربی و اسلامی از جمله قطر، عربستان، مصر و ترکیه در بیانیهای با هدف حفظ توازن دیپلماتیک، از طرح ترامپ استقبال کردند بدون آنکه بهطور مستقیم از بندهای آن دفاع کنند.
دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو، دوشنبه شب در کاخ سفید، طرح آتشبس را به عنوان توافقی نهایی و مورد اجماع معرفی کردند. همان نسخه به دست محمد بن عبدالرحمان آلثانی، نخستوزیر قطر، رسید و او آن را به رهبران حماس ارائه داد. حماس نیز اعلام کرد که طرح را با حسن نیت بررسی خواهد کرد، هرچند درباره نیتهای واقعی اسرائیل تردید دارد.
ترامپ در کنفرانس خبری مشترک با نتانیاهو از طرح ۲۱ بندی خود رونمایی کرد، اما روز بعد کاخ سفید خبر داد این طرح به ۲۰ بند کاهش یافته است. منابع آگاه اعلام کردند بند مربوط به ایجاد کشور مستقل فلسطین حذف و در بندهای دیگر ادغام شده و عبارت «چشمانداز سیاسی برای همزیستی مسالمتآمیز» جایگزین آن شده است. هیأت حماس نیز در نشست با میانجیگران، بررسی دقیق طرح را تأیید و اعلام کرد پس از رایزنی با گروههای فلسطینی، پاسخ رسمی خود را ارائه خواهد داد.