همزمان با برگزاری مجمع گفتوگوی تهران، روز یکشنبه تهران میزبان دیداری سهجانبه میان وزرای خارجه جمهوری اسلامی ایران، سلطنت عمان و دولت قطر بود؛ «سید عباس عراقچی»، «بدر البوسعیدی» و «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» نشستی که در سایه تحولات پرشتاب منطقهای و روند جاری مذاکرات هستهای ایران و آمریکا برگزار شد.
چنانچه وزیر خارجه ایران نیز پس از نشست اعلام کرد که یکی از محورهای این مذاکرات، علاوه بر روابط دوجانبه و تحولات منطقهای، مذاکرات جاری بین ایران و آمریکا بود.
میتوان گفت با توجه به سابقه میانجیگری فعال عمان و نقش قطر در تسهیل ارتباطات غیرمستقیم میان تهران و واشنگتن، این نشست از اهمیت ویژهای برخوردار بود.
طی سالهای گذشته، سه کشور ایران، قطر و عمان رایزنیهای منظمی در راستای کاهش تنشهای منطقهای، تحکیم ثبات خلیج فارس و پیگیری مسیر دیپلماسی هستهای داشتهاند.
بر پایه اطلاعات رسمی، مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا، با محوریت پرونده هستهای و رفع تحریمها، از تاریخ ۱۲ آوریل ۲۰۲۵ در مسقط آغاز شده و با میانجیگری مستقیم وزیر امور خارجه عمان در حال پیگیری است.
در این روند، «عباس عراقچی» وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران و «استیو ویتکاف» نماینده ویژه آمریکا از طریق پیامرسانی دیپلماتیک به واسطه «بدر البوسعیدی» به تبادل دیدگاهها میپردازند.
پس از دور نخست مذاکرات در عمان، دور دوم در تاریخ ۱۹ آوریل در رم برگزار شد و سپس دو دور دیگر نیز بهترتیب در تاریخهای ۲۶ آوریل و ۱۱ می مجدداً در مسقط پایتخت عمان دنبال گردید. منابع آگاه تأکید دارند که این مذاکرات اکنون به مراحل تعیین کننده رسیده که در فضایی محرمانه و بهدور از تبلیغات رسانهای، اما با هدفگذاری مشخص دنبال میشود.
«سید عباس عراقچی» پس از نشست سه جانبه تهران گفت که زمان دور پنجم مذاکرات هستهای ایران و آمریکا مشخص شده اما نهایی نشده و به زودی از سوی وزیر خارجه عمان اعلام خواهد شد.
مذاکره کنندگان ایرانی میگویند در جریان این مذاکرات، جمهوری اسلامی ایران برای نشان دادن حسن نیت و تسهیل روند دیپلماسی، پیشنهاد کاهش سطح غنیسازی اورانیوم و پذیرش بازرسیهای بیشتر از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی را مطرح کرده است. این پیشنهاد مشروط به رفع تحریمهای اقتصادی و بانکی از سوی واشنگتن بوده است.
در مقابل، ایالات متحده خواستار گامهایی فراتر، از جمله انتقال ذخایر اورانیوم غنیشده ایران به کشوری ثالث و تعطیلی یا تعلیق فعالیتهای تأسیسات غنیسازی در نطنز، فردو و اصفهان شده است؛ موضوعی که با مخالفت قطعی تهران روبرو شده و نشان میدهد توافق احتمالی نیازمند چانهزنیهای بیشتر است.
بدین ترتیب دیدار سهجانبه وزرای خارجه ایران، عمان و قطر را میتوان بخشی از تلاش هماهنگ کشورهای منطقه برای مدیریت شرایط فعلی و حمایت از مسیر گفتوگو میان تهران و واشنگتن ارزیابی کرد. به ویژه اینکه نقش فعال مسقط و دوحه در تسهیل این فرآیند همواره با استقبال ایران و طرف آمریکایی روبهرو شده است.
با این حال از نگاه تهران تحقق هرگونه پیشرفت جدی در روند مذاکرات هستهای، منوط به عقب نشینی واشنگتن از مطالبات غیرمعقول و غیرعملی است.