تنها یک روز پس از برگزاری مذاکرات ایران و تروئیکای اروپا در استانبول، سه کشور اروپایی با تکرار تهدید به فعال‌سازی مکانیزم ماشه، بار دیگر نشان دادند که به‌جای تعهد به دیپلماسی، به ابزار فشار و فرافکنی سیاسی متوسل شده‌اند؛ آن‌هم در حالی‌که خود سابقه‌ای طولانی در نقض تعهدات برجامی دارند و در برابر تجاوز به تأسیسات هسته‌ای ایران سکوت کرده‌اند.
تهران-ایران‌ویو۲۴
در تازه‌ترین رایزنی سران سه کشور اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان)، موضوع برنامه هسته‌ای ایران بار دیگر در مرکز توجه قرار گرفت.
«کی‌یر استارمر» نخست‌وزیر بریتانیا در تماس‌هایی جداگانه با «امانوئل مکرون» رئیس‌جمهور فرانسه و «فردریش مرتس» صدراعظم آلمان، درباره محورهایی از جمله برنامه هسته‌ای ایران گفت‌وگو کرد.
طبق بیانیه منتشرشده در وب‌سایت دفتر نخست‌وزیر بریتانیا، سران سه کشور اروپایی توافق کرده‌اند که اگر ایران تا پایان ماه اوت با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری نکند و به مسیر دیپلماسی بازنگردد، مکانیزم ماشه فعال خواهد شد؛ به‌موجب آن، همه تحریم‌های سازمان ملل به‌طور خودکار بازمی‌گردند.
پیش از این وزارت خارجه آلمان نیز در بیانیه مشابه، این ادعاها را تکرار کرده بود.
این در حالی است که مذاکرات ایران و اروپا به‌تازگی پس از یک وقفه چندماهه و در پی آتش‌بس موقت در جنگ اخیر با رژیم صهیونیستی از سر گرفته شده است.
روز جمعه ۲۵ ژوئیه مذاکرات ایران و ۳ کشور اروپایی در سطح معاونان وزرای خارجه در استانبول ترکیه برگزار شد.
این مذاکرات نخستین گفت‌وگوهای طرفین پس از حمله مشترک آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران با بمب‌های سنگرشکن به شمار می‌رود.
ایران پیش از این، ضمن ابراز آمادگی برای حل‌وفصل دیپلماتیک موضوع هسته‌ای، تأکید کرده است که هرگونه مذاکره، مشروط به تضمین عدم تکرار حملات متجاوزانه خواهد بود. ایران خواستار حقوق هسته‌ای خود تحت معاهده ان‌پی‌تی است که به ایران به عنوان یک عضو معاهده حق غنی‌سازی داده و امنیت تاسیسات هسته‌ای ایران را که تحت پادمان قرار دارند، تضمین می‌کند.
این در حالی است که ۳ کشور اروپایی و اتحادیه اروپا پس از خلف وعده‌هایی که در تعهدات خود در برجام داشتند، اکنون نیز حاضر به ارائه نظرات صریح حتی در محکومیت حملات متجاوزانه آمریکا و رژیم صهیونیستی به تاسیسات هسته‌ای ایران نیستند. بر این اساس ایران نسبت به آینده هر نوع ادعای آنها با تردید می‌نگرد.
گفتنی است زیاده‌طلبی اروپا در مذاکرات هسته‌ای با ایران در حالی است که بر اساس ملاحظات خقوقی، این کشورها حق قانونی برای توسل به مکانیزم ماشه ندارند.
یادآوری می‌شود مکانیزم ماشه یا Snapback، مبتنی بر بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام و بندهای ۱۱ تا ۱۳ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است و به اعضای گروه ۱+۵ اجازه می‌دهد در صورت نقض برجام از سوی ایران، بدون رأی‌گیری، تمامی تحریم‌های پیشابرجام علیه تهران را بازگردانند.
بسیاری از تحلیل‌گران حقوقی اما این اقدام را در شرایط کنونی فاقد مشروعیت حقوقی و سیاسی می‌دانند، به‌ویژه با توجه به خروج رسمی آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ و توقف اجرای کامل تعهدات از سوی طرف‌های اروپایی.
عقلانیت در برابر فشار؛ ابتکار هسته‌ای تهران برای حفظ مسیرهای سازنده
