تحلیلگران هشدار می‌دهند که بازگشت احتمالی آزمایش‌های هسته‌ای آمریکا و پاسخ روسیه، رژیم کنترل تسلیحات بین‌المللی را تضعیف کرده و خطر آغاز یک مسابقه تسلیحاتی هسته‌ای جدید و بی‌سابقه را افزایش می‌دهد.
ایران ویو24- بین الملل
در شرایطی که تنش‌های راهبردی میان ایالات متحده و روسیه بالا گرفته، اندیشکده چتم هاوس هشدار می‌دهد که بازگشت احتمالی آزمایش‌های هسته‌ای می‌تواند پایه‌های کنترل تسلیحات هسته‌ای بین این دو قدرت بزرگ را به لرزه درآورد. جورجیا کول در گزارشی تحلیلی با عنوان «روسیه و آمریکا آزمایش اتمی را دوباره روی میز گذاشته‌اند؛ آیا وقت در حال اتمام است؟»، می‌نویسد که خاتمه رابطه پایدار پسادور جنگ سرد می‌تواند زمینه‌ساز آغاز یک فصل جدید از رقابت تسلیحاتی هسته‌ای شود.
گزارش کول یادآور می‌شود که معاهده استارت جدید، آخرین پیمان محدودکننده تسلیحات راهبردی میان آمریکا و روسیه، در فوریه ۲۰۲۶ به پایان می‌رسد. این معاهده سقف تعداد سرجنگی‌ها و سیستم‌های پرتاب راهبردی را تعیین کرده است و چنانچه تحلیلگران هشدار می‌دهند با پایان این معاهده، «آخرین مانع حقوقی» برای افزایش آزادانه زرادخانه‌های هسته‌ای برداشته می‌شود، امری که به‌طور بالقوه ریسک یک مسابقه تسلیحاتی نو را افزایش می‌دهد.
این پژوهشگر در گزارش خود به اخبار مرتبط با آزمایش‌های روسیه برای موشک‌های کروز «بورووست‌نیک» – «Burevestnik» و پهپاد دریایی «پوزیدون»-«Poseidon» اشاره می‌کند و توضیح می‌دهد که این اقدامات، نه تنها پیشرفت فنی، بلکه به عنوان نمایش قدرت هسته‌ای نیز تعبیر می‌شوند. با این حال، تاکنون تأیید مستقل و دقیق علمی از عملیاتی بودن کامل این سیستم‌ها منتشر نشده است، که نشان می‌دهد بخشی از این اعلامیه‌ها ماهیت «بازی سیگنالینگ» یا «تبادل سیگنال راهبردی» دارد.
چنانچه دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا مدعی شده دستور ازسرگیری آزمایش‌های هسته‌ای را در واکنش به اقدام مشابه روسیه و چین صادر کرده است تا برابری با این کشورها حفظ شود. با این حال، وزارت انرژی آمریکا تأکید کرده که آزمایش‌ها «غیر بحرانی» هستند و انفجار هسته‌ای کامل ایجاد نخواهند کرد. کول هشدار می‌دهد که همین ابهام، موجب نگرانی و بی‌ثباتی می‌شود، زیرا مشخص نیست مسیر واشنگتن در آینده به سمت آزمایش کامل خواهد رفت یا نه.
در تحلیل چتم هاوس آمده است که بازگشت به آزمایش هسته‌ای، حتی محدود، می‌تواند فروپاشی نظم کنترل تسلیحات را تسریع کند. کاهش اعتماد متقابل و تحلیل رفتن ظرفیت‌های نهادی و دیپلماتیک، باعث شده «لزوم حفظ حداقل قید و بندها» بیش از هر زمان دیگری احساس شود.
راهکارهای پیشنهادی
این پژوهشگر برنامه امنیت بین‌المللی سه راهبرد کلیدی را توصیه می‌کند:
-
تمدید محدود استارت جدید برای جلوگیری از فوران رقابت راهبردی.
-
تأکید مجدد بر آزمایش‌نبودن هسته‌ای و فشار برای تقویت پیمان سی‌تی‌بی‌تی CTBT.
-
بازسازی توان دیپلماتیک و نهادی کنترل تسلیحات در آمریکا و روسیه برای آماده‌سازی مذاکرات آتی.
کول هشدار می‌دهد که ادامه وضعیت فعلی می‌تواند انگیزه کشورهای دیگر برای توسعه تسلیحات هسته‌ای را افزایش دهد و خطر محاسبات اشتباه و بحران اتمی را بالا ببرد. علاوه بر این، فروپاشی معاهدات بین‌المللی و افزایش رقابت تسلیحاتی، پیامدهای گسترده امنیتی و ژئوپلیتیکی به دنبال خواهد داشت.
