با وجود توقف غنی‌سازی پس از حملات خارجی، پیام تهران روشن است: حق هسته‌ای ایران قابل معامله نیست. تهران نه‌تنها از حق هسته‌ای خود عقب‌نشینی نمی‌کند، بلکه از احتمال ازسرگیری سریع غنی‌سازی سخن می‌گوید؛ رویکردی که می‌تواند معادلات پرونده هسته‌ای را وارد مرحله‌ای تازه کند.
ایران ویو24- سیاست خارجی
در گفت‌وگویی که روزنامه انگلیسی‌زبان ایران‌دیلی با عفیفه عابدی، مدیرمسئول خبرگزاری ایران‌ویو۲۴ انجام داده است، آخرین تحولات مرتبط با توقف موقت غنی‌سازی اورانیوم در ایران، فشارهای بین‌المللی، و سناریوهای احتمالی در تعامل تهران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایالات متحده مورد بررسی قرار گرفت.
۱. چشم‌انداز ازسرگیری غنی‌سازی اورانیوم در ایران
گفت‌وگو با اشاره خبرنگار ایران‌دیلی به سخنان عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، آغاز شد؛ جایی که او اعلام کرده بود «در حال حاضر غنی‌سازی در ایران انجام نمی‌شود و دلیل آن حملاتی است که به تأسیسات غنی‌سازی وارد شده است.»
خبرنگار پرسید: آیا ایران قصد دارد غنی‌سازی را از سر بگیرد و چنین اقدامی چه تأثیری بر تنش‌های بین‌المللی خواهد داشت؟
عابدی در پاسخ توضیح داد:
«از منظر ایران، حق غنی‌سازی غیرقابل انکار است و بنابراین احتمال ازسرگیری سریع غنی‌سازی وجود دارد. هر چند این اقدام تنش‌ها را در کوتاه‌مدت افزایش می‌دهد. اما از منظر تهران، حق ایران برای غنی سازی و تداوم کار فناوری هسته‌ای صلح‌آمیز ایران غیر قابل چشم پوشی است. ازسرگیری غنی‌سازی در واقع حفاظت از چند دهه سرمایه گذاری ایران در فناوری صلح آمیز هسته ای تلقی می‌شود. البته غرب نیز این اقدام ایران را پیش بینی می کند و لذا برای مذاکره با ایران تلاش می کند. فعال شدن دوباره برنامه غنی‌سازی احتمالاً باعث تشدید فشار سیاسی و دیپلماتیک غرب خواهد شد و ممکن است به تهدیدات سیاسی و حتی نظامی علیه ایران منجر شود؛ اما باید در نظر داشت که در دوره توقف غنی سازی در ایران نیز غرب تهدید علیه ایران را متوقف نکرد. در واقع با غنی سازی یا بدون غنی سازی تغییری در سیاست غرب علیه ایران رخ نمی دهد.»
۲. تأثیر ازسرگیری غنی‌سازی بر رابطه با آژانس
عابدی در پاسخ به این سؤال که «در شرایط محدود شدن همکاری‌ها با آژانس، ازسرگیری غنی‌سازی چه تأثیری خواهد داشت؟» توضیح داد:
«قبل از پاسخ به این سوال باید بگویم ایران هرگز مخالفتی با همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی نداشته است و همواره نسبت به سایر کشورهای عضو آژانس و پادمان بیشترین بازرسی ها و نظارت را پذیرفته است. آنچه بر همکاری ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی تاثیر منفی داشته ، سواستفاده غرب از آژانس علیه ایران بوده است. در واقع ایران همواره خود را متعهد به قوانین بین الملل نشان داده و به نظرم در صورت آغاز دوباره غنی سازی در ایران، تهران تلاش می‌کند اقدامات خود را طوری تنظیم کند که از منظر فنی «قابل توجیه» و قابل مدیریت باشد تا به بهانه جدید برای تبلیغات علیه ایران تبدیل نشود. البته سیاسی کاری غرب در موضوع هسته ای ایران آنقدر بالا است که در دوره توقف غنی سازی در ایران نیز از تهدید و ارعاب درباره صدور قطعنامه و جنگ دست بر نمی دارند.»
۳. چشم‌انداز مذاکره با آمریکا؛ «مذاکره مسلح»
خبرنگار بخش بعدی را با اشاره به سخنان خطیب‌زاده درباره «مذاکره مسلح» مطرح کرد و پرسید: منظور ایران از مذاکره مسلح چیست و آیا چنین مذاکره‌ای قابل دستیابی و موفقیت‌آمیز است؟
عابدی توضیح داد:
«جنگ ۱۲ روزه در بحبوحه تدارک سفر هیات مذاکره کننده ایرانی به عمان برای دور ششم مذاکرات هسته ای ایران و آمریکا آغاز شد. اعتراف دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا به نقش واشنگتن در فرمان آغاز حمله به ایران و هدایت جنگ نیز نشان داد آمریکایی ها در هنگام حضور در میز مذاکره ، برنامه حمله به ایران را داشتند. این تجربه بسیار مهم و غیرقابل فراموشی است. در واقع ایران می داند در آینده نیز هرگونه مذاکره ای می تواند همراه با مسیرهای موازی تهدید نظامی باشد و لذا تهران باید همزمان با حضور در میز مذاکره؛ بازدارندگی نظامی خود را حفظ کند. به نظرم مذاکره مسلح از منظر ایران معنایش این است که تهران وارد گفت‌وگو می‌شود اما آمادگی برای اقدامات متقابل در صورت فریب یا نقض توافق مانند خروج آمریکا از برجام را دارد.»
او افزود:
«البته توفق در چنین شرایطی با سطح بالای بی اعتمادی دشوار خواهد بود اما غیرممکن نیست و منوط به پذیرش تضمین های ملموس است. در واقع آمریکا باید هزینه انهدام میز مذاکره و از بین بردن اعتماد را با پرداختن امتیازها و تضمین های بیشتر به ایران بپردازد.»
۴. احتمال کاهش تعهدات یا خروج از NPT
در ادامه گفت‌وگو، به اظهارات غریب‌آبادی—معاون حقوقی و بین المللی وزیر امورخارجه—اشاره شد که گفته بود تصویب هر قطعنامه جدید می‌تواند با «بازنگری اساسی» ایران در تعامل با آژانس و حتی مسائل مرتبط با NPT همراه باشد.
عابدی در تحلیل این موضوع گفت:
«به نظرم خروج کامل از NPT جزو آخرین گزینه های ایران باشد و پاسخ تهران به تصویب هر نوع قطعنامه علیه ایران بیشتر ابعاد فنی خواهد داشت.»
