در یک سال گذشته، ایران با تمرکز بر دیپلماسی حمل‌ونقل، احیای چندین کریدور بین‌المللی از جمله شمال–جنوب، خلیج فارس–دریای سیاه و عشق‌آباد را پیش برده و همزمان با رشد چشمگیر ترانزیت ریلی، همکاری‌های گسترده دوجانبه و منطقه‌ای را برای افزایش سهم خود در تجارت جهانی سامان داده است.
ایران‌ویو 24-اقتصادی
طی یک سال گذشته، احیای کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی شمال–جنوب به عنوان یکی از محورهای اصلی سیاست‌های دولت در حوزه لجستیک مطرح بوده است. این کریدور دارای دو شاخه کلیدی است: شاخه شرقی با هدف انتقال ۲۰ میلیون تن کالا تا سال ۲۰۲۸ و شاخه غربی با هدف ۱۵ میلیون تن تا سال ۲۰۳۰.
در همین مسیر، کرسی ریاست دوره‌ای کمیسیون بین‌الدولتی تراسیکا به ایران واگذار شد و سیزدهمین اجلاس وزرای حمل‌ونقل کشورهای عضو اکو برگزار گردید. همچنین قطار برنامه‌ای اکو بین ترکیه و آسیای مرکزی بعد از وقفه، دوباره به حرکت درآمد.
ایران علاوه بر کریدور شمال–جنوب، احیای مسیرهای مهم دیگری را نیز دنبال کرده است؛ از جمله کریدور خلیج فارس–دریای سیاه، مسیر عشق‌آباد، خط ریلی آلماتی–تهران–استانبول و طراحی چارچوب اولیه برای کریدور عراق–ایران–آسیای مرکزی.
به منظور توسعه همکاری‌های لجستیکی، محوطه‌هایی در بنادر شمالی و جنوبی کشور برای استفاده کشورهای محصور در خشکی اختصاص یافت و بندر خشک ریلی آپرین ایجاد شد.
در سطح همکاری‌های حمل‌ونقل دوجانبه، اقدامات مهمی شامل رفع موانع مرزی و کاهش هزینه‌های تردد انجام شده است. حذف متقابل عوارض ۴۰۰ دلاری حمل‌ونقل جاده‌ای با ازبکستان، هدف‌گذاری برای ترانزیت ۲۰ میلیون تن کالا میان ایران و ترکمنستان، روان‌سازی تردد با پاکستان، توافق بر سر نقشه راه همکاری‌های حمل‌ونقلی با روسیه در سال ۲۰۲۵ و تهیه نقشه‌های مشابه با قزاقستان و ارمنستان از جمله این اقدامات بوده‌اند.
بر پایه آمار رسمی، در یک سال منتهی به ابتدای مرداد ۱۴۰۴ حدود ۲۰ میلیون تن کالا از مسیر ایران ترانزیت شده است. ترانزیت ریلی در این دوره با رشد ۴۸ درصدی همراه بوده، در حالی که ترانزیت جاده‌ای نزدیک به ۵ درصد کاهش یافته است؛ این تغییر نشان‌دهنده افزایش اهمیت حمل‌ونقل ریلی در جابه‌جایی‌های بین‌المللی ایران است.
از سوی دیگر، مقدمات ایجاد ۵۸ مرکز لجستیک در داخل کشور فراهم شده تا پاسخگوی نیازهای رو به رشد ترانزیت و حمل‌ونقل منطقه‌ای باشد. مجموعه این اقدامات نشان می‌دهد که دیپلماسی حمل‌ونقل ایران با محوریت گسترش کریدورهای منطقه‌ای و همکاری‌های دوجانبه، مسیر رو به رشدی را طی می‌کند.
