اروپا همیشه تحت سایه آمریکا بوده و استقلال سیاسی واقعی نداشته است. دوران ترامپ این واقعیت را به‌صراحت آشکار کرد. او بی‌پرده اعلام کرد که اروپا قدرتی ندارد. در موضوع برجام هم کاملاً آشکار شد که اروپایی‌ها فاقد اراده مستقل هستند و به‌تنهایی نمی‌توانند تصمیمات جدی بگیرند.
تهران-ایران ویو24
احمد شیرزاد کارشناس مسائل بین المللی در گفتگو با ایران ویو24، درباره چالش‌های پیش‌روی روابط ایران و اروپا در صورت فعال‌سازی مکانیزم ماشه پاسخ داد: قطعا روابط جالبی رقم نمی خورد. ما بیش از چهل سال است که به این رفت‌و‌برگشت‌ها و تنش‌های دیپلماتیک عادت کرده‌ایم. این نوسانات طبیعی است و بالا و پایین دارد. به باور من، نه ایران قصد دارد به‌طور کامل از ارتباط با اروپا چشم‌پوشی کند و نه کشورهای اروپایی تصمیم دارند رابطه با ایران را به‌طور کامل قطع کنند.
وی ادامه داد: موضوع ایران با اروپا متفاوت از روابط ایران و آمریکاست. اگرچه از منظر ارزشی و اخلاقی شاید نتوان برای رفتار اروپا احترام زیادی قائل شد و برخی اقداماتشان فاقد احترام متقابل بوده، اما در نهایت مسئله منافع ملی برای ایران مهم‌ترین اولویت است؛ منافع تک‌تک شهروندان ایرانی در گرو همین مناسبات است. بنابراین، طبیعی است که این فراز و نشیب‌ها را تجربه کنیم.
این استاد دانشگاه افزود: به نظر من، در آینده نیز روابط ایران و اروپا با چالش‌های بیشتری نسبت به امروز مواجه خواهد شد، به‌ویژه اگر مکانیزم ماشه فعال شود. البته باید در نظر داشت که در عمل، تحریم‌های آمریکا هیچ‌گاه به‌طور کامل برداشته نشده‌اند و اقدامات کشورهای اروپایی نیز بیشتر جنبه ظاهری داشته‌اند تا عملی. بنابراین، اگر مکانیزم ماشه هم فعال شود، تغییر بنیادینی در شرایط فعلی ما ایجاد نخواهد شد.
شیرزاد اضافه کرد: امنیتی که امروز داریم، حاصل قدرت بازدارندگی نظامی کشور است، نه دستاورد ساختارهای بین‌المللی یا تصمیمات سازمان ملل. از گذشته تاکنون، اروپا همیشه تحت سایه آمریکا بوده و استقلال سیاسی واقعی نداشته است. دوران ترامپ این واقعیت را به‌صراحت آشکار کرد. او بی‌پرده اعلام کرد که اروپا قدرتی ندارد. در موضوع برجام هم کاملاً آشکار شد که اروپایی‌ها فاقد اراده مستقل هستند و به‌تنهایی نمی‌توانند تصمیمات جدی بگیرند.
این کارشناس اظهار کرد: تحلیلی که دولت آقای روحانی داشت مبنی بر اینکه اگر با آمریکا به توافق برسیم، اروپا نیز همراهی خواهد کرد، تحلیل نادرستی نبود. اگر بتوانیم با آمریکا به یک توافق واقعی برسیم که گامی در مسیر بهبود شرایط باشد، کشورهای اروپایی هم ناچاراً همراه خواهند شد. اما در صورتی که اروپا بخواهد مکانیزم ماشه را فعال کند، بدون همراهی آمریکا، این اقدام اثر جدی بر وضعیت اقتصادی ما نخواهد داشت، ولی قطعاً در عرصه دیپلماتیک تأثیرگذار خواهد بود.
وی در ادامه افزود: اگر اروپا بخواهد رویکرد خود را نسبت به ایران اصلاح کند، ممکن است تا حدی در ارتقای جایگاه خود در سطح بین‌المللی موفق شود، اما من امید زیادی به این موضوع ندارم. شاید برخی کشورهای اروپایی در حال حاضر مواضع تندتری اتخاذ کنند، اما این مواضع ریشه‌دار و بنیادین نیست و صرفاً برای خودنمایی در برابر آمریکا صورت می‌گیرد.
شیرزاد تصریح کرد براین باور است که در واقع تقسیم کاری میان آمریکا و اروپا وجود دارد. این‌طور نیست که اروپا و آمریکا در موضوع ایران اختلاف واقعی داشته باشند. حتی اگر رقابتی میان‌شان باشد، بیشتر مربوط به منافع خودشان است، نه ایران. در نهایت هر دو طرف از منظر منافع خودشان رفتار می‌کنند.
این استاد دانشگاه با اشاره به راهبرد ایران در قبال اروپا پاسخ داد: به‌نظر من، ایران نباید از فضای تحریم واهمه داشته باشد. باید موضع خود را با قاطعیت اعلام کند، اما در عین حال از دامن زدن به تنش‌ها پرهیز کند. این نکته کلیدی است. اگر وارد تنش نشویم و سیاست‌ورزی منطقی در پیش بگیریم، شاید بتوان در بلندمدت راه‌حل‌هایی برای کاهش اختلافات و رسیدن به تفاهم‌هایی نسبی پیدا کرد.
تمام/
