وزیر امور خارجه پیشین ایران، محمدجواد ظریف، در گفتوگویی اختصاصی با روزنامه لبنانی النهار تأکید کرد که «مذاکره مستقیم و چندوجهی با ایالات متحده از موضع قدرت» نهتنها به معنای تسلیم نیست، بلکه میتواند حقوق و منافع کشور را تضمین کند. او ضمن انتقاد از رویکردهای داخلی و خارجیِ ضد مذاکره، هشدار داد فرصتهای فعلی برای گفتوگو ممکن است در ماههای آینده از دست برود.
ایرانویو۲۴-سیاستخارجی
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه پیشین ایران، در گفتوگویی اختصاصی با رسانه لبنانی النهار اظهار داشت که جمهوری اسلامی ایران باید با اتکا به توان ملی و انسجام اجتماعی، راهبرد «مذاکره مستقیم و چندوجهی» با آمریکا را از موضع قدرت دنبال کند.
وی با بیان اینکه «مذاکره حقیقی نشانه ضعف نیست بلکه ابزار دفاع از حقوق ملی است»، خاطرنشان کرد برخی جریانها در داخل و خارج مذاکره را معادل تسلیم میدانند، در حالیکه تجربههای گذشته نشان داده ایران میتواند با حفظ استقلال و اقتدار، نتیجه مذاکرات را به نفع خود رقم بزند.
ظریف تأکید کرد: «گذشت زمان لزوماً به نفع ایران نیست و اگر پنجره فعلی برای گفتوگو بسته شود، فرصتهای راهبردی در آینده ممکن است قابل جبران نباشد.»
او ضمن پاسخ به منتقدانی که حمله اخیر رژیم صهیونیستی را دلیلی بر بیفایده بودن مذاکره با غرب میدانند، گفت: «همین مذاکرات باعث شد مردم ایران با حفظ وحدت ملی در برابر دشمن بایستند و نقشه فروپاشی نظام ناکام بماند. اگر مذاکره قطع میشد، افکار عمومی دولت را مقصر تشدید حملات میدانست.»
در مورد احتمال حمله مجدد رژیم صهیونیستی، ظریف با اشاره به سخنان پوتین مبنی بر عدم وقوع آن در ماههای آینده گفت: «اینها صرفاً حدس هستند. کشور باید با تقویت دفاع و حفظ انسجام داخلی برای هر احتمال آماده باشد.»
مذاکره واقعی از نگاه ظریف:
ظریف توضیح داد: «مذاکره واقعی یعنی آزاد شدن از زندان گذشته و بهرهگیری از همه ظرفیتهای قدرت ملی.» او تأکید کرد ایران در جنگ ۱۲ روزه نشان داد تنها کشوری است که توان ضربه زدن به اسرائیل را دارد، و عقبنشینی آمریکا از پایگاههای نظامی پیش از واکنش ایران، نشانه پذیرش قدرت تهران بود.
وزیر خارجه پیشین افزود: «در مذاکرات برجام ایران تسلیم نشد بلکه توانست بسیاری از خواستههای خود را به طرف مقابل بقبولاند. در هر مذاکرهای بدهبستان طبیعی است، کسانی که فقط امتیاز میخواهند و هیچ امتیازی نمیدهند، الفبای مذاکره را نمیدانند.»
او مخالفت خود را با دیدگاههایی مطرح کرد که مذاکره در شرایط فعلی را مشابه نوشیدن «جام زهر» سال ۱۳۶۸ میدانند و گفت: «امروز میتوانیم با اعتماد به نفس و تکیه بر مردم وارد مذاکره شویم، نه از سر اضطرار بلکه با هدف تأمین حقوق ملی.»
پاسخ به پرسش درباره نظر رهبر انقلاب:
در پاسخ به اینکه رهبر انقلاب مذاکره با آمریکا را بیفایده دانستهاند، ظریف گفت: «ایشان بارها تأکید کردهاند کارشناسان باید دیدگاههای خود را آزادانه مطرح کنند.» و افزود تصمیمگیری نهایی بر اساس چارچوبهای قانونی انجام میشود، اما کشور نباید از نقدها و پیشنهادهای کارشناسی محروم گردد.
مسئله نیروهای منطقهای و مقاومت:
ظریف با رد تعبیر «نیروهای نیابتی» گفت: «ایران هیچگاه نیروی نیابتی در منطقه نداشته است؛ رابطه ما با محور مقاومت یک رابطه حمایتی و هدفمند است، نه نیابتی.»
او افزود حتی در صورت تضعیف مقاومت، توان ملی ایران دستنخورده باقی مانده و کشورهای عربی در شرایط جدید بیشتر به همکاری با یک ایران قدرتمند تمایل دارند.
درباره پایان برجام و مکانیزم ماشه:
ظریف حملات علیه خود و برجام را «سازمانیافته» دانست و گفت شکست کامل آن خواسته مخالفان خارجی و داخلی بود. وی فاش کرد که آمریکا در طراحی برجام قصد داشت سیاست «چرخش به شرق» را عملی کند تا حضورش در خاورمیانه کاهش یابد، اما مخالفتها و اشتباهات راهبردی مانع از تحقق آن شد و ترورها و تنشها را افزایش داد. به گفته او، رفتار ریاکارانه اروپا در قبال تعهداتش باعث تضعیف موقعیت اتحادیه اروپا در جهان خواهد شد.
ظریف سه محور را برای آینده کشور برشمرد:
۱. تقویت همبستگی اجتماعی و انسجام داخلی بهعنوان زیربنا.
۲. بازسازی توان دفاعی و سطح بازدارندگی نظامی.
۳. آغاز مذاکرات چندوجهی و مستقیم با آمریکا برای مدیریت اختلافات و صیانت از منافع ملی.
در حوزه اقتصادی، وی خواستار جذب سرمایه ایرانیان داخل و خارج شد و اظهار کرد: «هیچ سرمایهگذاری در فضای فساد و رانت حاضر به فعالیت نیست و دولت باید امنیت اقتصادی واقعی ایجاد کند.»