در حالی که انتقادات علنی آمریکایی‌ها از سیاست‌های داخلی آلمان و نقش اقتصادی–امنیتی برلین اوج گرفته است، خبر تازه‌ای مبنی بر اینکه سفیر روابط راست‌گرای آلمان یعنی آلیس وایدل به واسطه یک نماینده جمهوری‌خواه آمریکا برای سفر به واشنگتن دعوت شده، باعث شده تحلیلگران، ابعاد نفوذ، مداخله و بازتعریف اتحاد قدیمی آتلانتیک را با نگاهی نو بررسی کنند. این رخداد — گرچه رسمی نیست — می‌تواند زنگ خطری برای سیاست داخلی آلمان و موقعیت واشنگتن در اروپا باشد.
ایران ویو24- بین الملل
روابط آلمان و ایالات متحده آمریکا که پس از پایان جنگ جهانی دوم به‌عنوان ستون اصلی نظم غربی و پیمان ناتو تلقی می‌شد، اکنون در مرحله‌ای از دگرگونی ساختاری قرار گرفته است. حربه‌های دیپلماتیک جدید واشنگتن، فشارهای اقتصادی، مداخله در فضای سیاسی آلمان و سیگنال‌های پنهانی به احزاب راست‌گرای آلمان، همگی نشان‌دهنده بازبینی جدّی در معادلات قدیمی هستند.
انتقادات علنی آمریکا از آلمان
واشنگتن اخیراً به شکلی عمومی برلین را به مـسائلی چون هزینه‌های دفاعی ناتو، وابستگی اقتصادی به صادرات، سیاست مهاجرت و دموکراسی داخلی مورد انتقاد قرار داده است. یکی از نمونه‌ها سخنان مارکو روبیو است که آلمان را به «استبداد در لباس دموکراسی» متهم کرد.
در عین حال، تهدیدهای تعرفه‌ای از سوی آمریکا علیه صادرات آلمان — بزرگ‌ترین اقتصاد اتحادیه اروپا — مطرح شده که می‌تواند تا درصد قابل‌توجهی رشد اقتصادی آلمان را تحت تأثیر قرار دهد.
پیامدهای داخلی در آلمان
در حلقه سیاست‌های برلین این نوع انتقادات آمریکا چیزی بیش از دلخوری معمول تلقی می‌شوند و به عنوان نشانه‌ای از «عدم‌قطعیت جدید» در روابط آتلانتیک محسوب می‌شوند. بوریس پیستوریوس، وزیر دفاع آلمان، اخیراً هشدار داده است که برلین باید سهم بیشتری از بار امنیت اروپا را به‌عهده گیرد، زیرا نمی‌تواند صرفاً به حمایت آمریکا تکیه کند.
در سطح احزاب داخلی، این مسائل به ابزاری برای رشد جریان‌های راست‌گرای پوپولیستی تبدیل شده و حزب آلترناتیو برای آلمان (AfD) با ادعاهایی از مداخله خارجی، جذب رأی را دنبال می‌کند.
دعوت غیررسمی وایدل به واشنگتن
خبر جدیدی که به این پازل اضافه شده، دعوت رسمی از آلیس وایدل رهبر حزب راست افراطی «آلترناتیو برای آلمان» (AfD) توسط یک نماینده جمهوری‌خواه آمریکایی برای سفر به واشنگتن است؛ گرچه این دعوت نه از طرف دولت آمریکا و نه از طرف کاخ سفید بوده، بلکه توسط نماینده‌ای از مجلس نمایندگان صادر شده، بازتاب گسترده ای در رسانه ها و شبکه های اجتماعی المان داشت.
تحلیلگران مسائل آلمان معتقدند که جریان راست‌گرای آلمان، به‌ویژه حزب راست افراطی «آلترناتیو برای آلمان» (AfD)، با پشتیبانی رسانه‌ها، لابی‌ها و ارتباطات فرامرزی در حال بهره‌برداری از آنچه می‌توان «شبکه نفوذ ترامپیستی» خواند، برای تقویت موقعیت خود در آلمان است.
دلایل اهمیت برای واشنگتن و برلین
چنین دعوتی — هرچند غیررسمی — چند پیام راهبردی به همراه دارد:
برای واشنگتن: حفظ نفوذ خود در اروپا، به‌خصوص در شرایطی که برخی متحدان قدیمی در حال بازنگری راهبردی خود هستند،۔ ارتباط با احزاب راست‌گرای داخلی در کشورهای کلیدی می‌تواند نوعی اهرم فشار باشد.
برای برلین: این اقدام بازتابی از تغییر معادله «پیوند دیرینه سیستماتیک ر چارچوب اتحاد دو سوی آتلانتیک» به «میدان بازی چندوجهی» است؛ یعنی آلمان به‌عنوان بازیگری مستقل‌تر خود را بازشناسی می‌کند و دیگر صرفاً تحت حمایت آمریکاست.
برای سیاست داخلی آلمان: حضور رسانه‌ای و پیوند با جریان‌های آمریکایی می‌تواند موفقیت انتخاباتی AfD را تسریع کند و چالش‌های بیشتری برای احزاب سنتی ایجاد نماید.
بازتعریف اتحاد آتلانتیک در بستر تجاری و امنیتی
در سطح امنیتی، آلمان همواره یکی از ستون‌های ناتو بوده، اما در سال‌های اخیر بحث «استقلال راهبردی اروپا» بیشتر مطرح شده است. تردیدها درباره وابستگی کامل به آمریکا و فشار برای افزایش بودجه دفاعی نشان می‌دهد که برلین به دنبال تعادل متفاوتی در روابط است.
در حوزه اقتصادی، آلمان که صادرات‌محور است، به‌واسطه بازارهای بزرگ از جمله آمریکا، در برابر تهدید تعرفه‌ها و بازی‌های تجاری آسیب‌پذیر است؛ هر تضعیف رابطه با آمریکا می‌تواند اثر مستقیم بر رشد اقتصادی آلمان داشته باشد.
چشم‌انداز آینده
هر چند اتحادیه اروپا با پیروی از سیاست های آمریکا تلاش دارد اتحاد سنتی با آمریکا را حفظ کند و بر ضعف های بنیادین اتحادیه سرپوش بگذارد، اما یکجانبه گرایی آمریکا و سیاست سلطه جویانه واشنگتن بر بروکسل، پیامدهایی داشته و خواهد داشت که بر روابط آلمان و آمریکا موثر خواهد بود. البته «فریدریش مرتس» صدراعظم آلمان نیز با سیاست منفعلانه در برابر آمریکا تلاش دارد، برلین را از تیررس سیاست های تندروانه ترامپ در امان بدارد. با این حال در این راستا دو سناریوی محتمل دیگر در این میان وجود دارد:
اگر آمریکا بخواهد فشار بر آلمان را ادامه دهد، ممکن است برلین فعال‌تر به سمت همکاری‌های اروپایی و تأمین امنیت از درون اروپا حرکت کند و یا به سیاست چندجانبه گرایانه آنجلا مرکل بازگشته و روابط با قدرت های شرقی روسیه و چین را برای افزایش قدرت چانه زنی در برابر آمریکا بهبود ببخشد.
در مجموع رابطه میان آلمان و آمریکا دیگر صرفاً مبتنی بر میراث جنگ سرد و اتحاد غرب نیست. اکنون مجموعه‌ای از سیگنال‌ها — از انتقادات عمومی آمریکا تا دعوت‌های غیررسمی از احزاب راست‌گرای آلمان — حکایت از آن دارند که معادله «واحد آتلانتیک» در حال بازخوانی است. برلین محکوم به حرکت به سمت خودآگاهی راهبردی بیشتر است، و این حرکت نه تنها برای روابط دو کشور بلکه برای چشم‌انداز امنیت و اقتصاد اروپای غربی دارای اهمیت بالا هستند.
