اروپایی ها به دنبال امتیازگیری هستند؛ چه امتیاز در قالب حضور در مذاکرات، چه در قالب تعریف نقش در چارچوب توافقات. وقتی گفته می‌شود که اروپا دیگر نقش مؤثری در مذاکرات ندارد یا از برجام خارج شده‌ایم، این پیام را دارد که نقش اروپا در حال کمرنگ شدن است.
تهران- ایران ویو24
رضا صارمی کارشناس مسائل بین المللی در گفتگو با ایران ویو24 ،درباره چالش‌های پیش‌روی روابط ایران و اروپا در صورت فعال‌سازی مکانیزم گفت: به‌صورت کلی باید گفت که اروپایی‌ها در حوزه سیاست خارجی خود در منطقه غرب آسیا عمدتاً در پازل ایالات متحده آمریکا بازی می‌کنند. البته این موضوع دلایل مختلفی دارد. یکی از آن‌ها درگیری‌های جاری بین روسیه و اوکراین است. اروپایی‌ها نگران هستند که اگر روسیه در اوکراین موفق شود، این موفقیت می‌تواند تبعاتی برای امنیت و منافع آن‌ها داشته باشد.
وی ادامه داد: در همین راستا، یکی از راه‌های مدیریت فشار بر روسیه را، فشار بر ایران می‌دانند؛ چراکه ایران در برخی حوزه‌ها با روسیه همراهی‌هایی دارد؛ چه در سطح منطقه‌ای و چه در ابعاد ژئوپلیتیکی که در اروپا هم تأثیرگذار است.
صارمی اضافه کرد: از سوی دیگر، بخشی از وظایفی که آمریکایی‌ها پس از خروج از برجام دیگر توان انجام آن را نداشتند، به اروپایی‌ها سپرده شد؛ به‌خصوص در رابطه با مکانیزم ماشه. در روزهای اخیر نیز شاهد افزایش هماهنگی میان آمریکا و اروپا برای فعال‌سازی این مکانیزم بوده‌ایم.
او بر این باور است: بخش دیگر ماجرا به نقش اروپایی‌ها در مذاکرات هسته‌ای برمی‌گردد. آن‌ها در پنج دور اخیر مذاکرات، نقش مؤثری نداشتند و این مسئله باعث شده که اکنون به دنبال بازتعریف جایگاه و نقشی جدید برای خود در مذاکرات باشند؛ نقشی که منافع‌شان را تأمین کند.
وی افزود: نکته دیگر، قدرت گرفتن جریان‌های افراطی و راست‌گرا در برخی کشورهای اروپایی به‌ویژه آلمان است. این جریان‌ها معمولاً مواضع تندتری نسبت به کشورهایی مثل ایران دارند و همراهی بیشتری با رژیم صهیونیستی از خود نشان می‌دهند. البته در فرانسه و انگلستان این شدت کمتر است، اما در آلمان به‌واسطه حضور جدی این جریان‌ها در دولت و پارلمان، زاویه‌گیری آن‌ها نسبت به ایران پررنگ‌تر است.
صارمی اظهار داشت: در کنار این مسائل، نباید تمام اروپا را در قالب سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان خلاصه کرد. برخی کشورهای اروپایی نظیر ایتالیا، اسپانیا یا حتی نروژ، نگاه و رویکرد متفاوتی نسبت به ایران دارند. این کشورها به دنبال توسعه روابط اقتصادی هستند و در حوزه سیاسی نیز همراهی کمتری با سیاست‌های تند ضدایرانی دارند. برای مثال، دولت‌های کنونی اسپانیا یا حتی ایتالیا، مواضع تندتری نسبت به رژیم صهیونیستی دارند و این می‌تواند بر موضع‌گیری آن‌ها در قبال ایران نیز تأثیر بگذارد.
او تصریح کرد: حتی کشورهای بی‌طرف‌تری هم در اتحادیه اروپا وجود دارند؛ مانند بلغارستان یا رومانی که اصولاً موضع‌گیری خاصی در مسائل مربوط به ایران ندارند. بنابراین، دسته‌بندی و تحلیل دقیق‌تر مواضع کشورهای اروپایی به ما کمک می‌کند تصویر جامع‌تری از رفتار آن‌ها داشته باشیم.
صارمی در ادامه مصاحبه با اشاره به اینکه اقدامات کشورهای تروئیکا از جمله مطرح کردن اسنپ بک برای خودنمایی جلوی امریکاست پاسخ داد: این فشارها تا حد زیادی در راستای امتیازگیری است. از طرفی دیگر، چون در دور جدید مذاکرات کنار گذاشته شده‌اند، تلاش می‌کنند با اعمال فشار، خود را دوباره به میز مذاکرات برگردانند. مثلاً اگر روی مذاکرات در نروژ یا ایتالیا تأکید می‌شود، این به‌نوعی تلاش برای بازتعریف نقش آن‌ها در روند مذاکرات است.
او با اشاره به راهبردی که ایران باید پیش بگیرد، افزود: به نظر من، در کنار مذاکراتی که همواره با فرانسه و انگلستان داشته‌ایم، باید ارتباطات خود را با سایر کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز گسترش دهیم؛ کشورهایی که می‌توانند اثرگذار باشند و هم‌زمان، مواضع فرانسه، آلمان و انگلیس را هم قبول ندارند. با پررنگ کردن نقش این کشورها می‌توان تا حدی رفتار سه کشور مذکور را خنثی کرد.
وی در ادامه افزود: ضمن اینکه باید توجه داشت توان مانور اروپا به‌شدت محدود شده، چراکه درگیر جنگ اوکراین هستند و قدرت اقدام زیادی ندارند. بیشتر اقداماتشان در حد لفاظی‌های سیاسی، صدور بیانیه و تحریم‌های نمادین است؛ تحریم‌هایی که بیشتر افراد و شرکت‌ها را هدف قرار می‌دهد و اثرگذاری ملموسی ندارد.
صارمی گفت: در مجموع، اروپایی ها به دنبال امتیازگیری هستند؛ چه امتیاز در قالب حضور در مذاکرات، چه در قالب تعریف نقش در چارچوب توافقات. وقتی گفته می‌شود که اروپا دیگر نقش مؤثری در مذاکرات ندارد یا از برجام خارج شده‌ایم، این پیام را دارد که نقش اروپا در حال کمرنگ شدن است و اگر بخواهند همچنان نقش ایفا کنند، باید هزینه‌اش را بپردازند.
وی در پایان با اشاره به خواست امریکا برای فعال سازی مکانیزم ماشه گفت: بخشی از اقداماتی که آمریکا قادر به انجام آن نیست مثل همین فعال‌سازی مکانیزم ماشه، به اروپایی‌ها واگذار شده تا آن‌ها با استفاده از این ابزارها فشار وارد کنند. یعنی واشنگتن نقش‌هایی را به اروپا تفویض کرده تا در مذاکرات غیرمستقیم، بتوانند فشار را از طریق این ابزارها بیشتر کنند.
تمام/
