کامبیز میرکریمی، عضو اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه، در گفتوگو با ایران ویو24 تأکید کرد که FATF بیش از آنکه تأثیر فوری بر معیشت مردم داشته باشد، یک «سیگنال جمعی» برای نشان دادن تمایل ایران به تعامل با نظام بانکی جهان است. او با اشاره به اینکه بخش خصوصی عملاً از شبکههای غیررسمی و واسطهها استفاده میکند، گفت: اثر واقعی پیوستن ایران به FATF زمانی آشکار خواهد شد که تحریمهای بانکی لغو شود؛ با این حال، نپیوستن به آن هزینههای بیشتری بر اقتصاد کشور تحمیل میکند.
زهرا ترابی، ایران ویو24
کامبیز میرکریمی، عضو اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه در گفتگو با ایران ویو24، در خصوص پیوستن ایران به FATF چقدر در معیشت مردم تاثیرگذار است گفت: اینکه همه میگویند FATF تأثیر مستقیم بر اقتصاد دارد، برای من کمی عجیب است. چون در حال حاضر هم کسبوکارها و صاحبان مشاغل، خارج از شبکه FATF فعالیت میکنند. در داخل کشور هم مقرراتی مشابه FATF برای جابهجایی ریال و دلار اجرا میشود. به عبارت دیگر، هرچند ما عضو FATF نیستیم، اما در سالهای اخیر بسیاری از مقررات آن را بهصورت داخلی اعمال کردهایم؛ از جمله محدودیت در نقلوانتقال پول، الزام به توجیه و ارائه دلیل برای تراکنشها، حذف چکهای حامل و شفافیت بیشتر در مبادلات.
وی ادامه داد: در سطح بینالمللی هم شبکه بانکی ایران عملاً کار نمیکند و ایرانیها خارج از این شبکه رسمی مشغول فعالیتاند. بنابراین، به نظر من، بحث FATF بیشتر یک سیگنال جمعی بشمار می آید که نشان میدهد ایران میخواهد به سمت تعامل با سیستم بانکی دنیا حرکت کند. در واقع، اگر روزی تحریمهای بانکی برداشته شود، آنگاه پیوستن به FATF اثر واقعی خود را نشان میدهد.
میرکریمی تصریح کرد: از طرف دیگر، برخی کشورها مثل هند، چین و ترکیه همچنان با ایران همکاری میکنند، آن هم با پول ملی خودشان. بنابراین، در حال حاضر بخش قابلتوجهی از معاملات ما از همین مسیر انجام میشود. در نتیجه، تصویب یا عدم تصویب FATF در کوتاهمدت تأثیر محسوسی بر بخش خصوصی ندارد، چراکه فعالان اقتصادی خصوصی بیشتر از شبکههای غیررسمی، کارگزاران و واسطهها استفاده میکنند. اما در حوزه معاملات دولتی، بهویژه در خریدوفروشهای نفت و محصولات پتروشیمی، پذیرش FATF میتواند اثرگذار باشد و محدودیتها را کمتر کند.
عضو اتاق بازرگانی مشترک ایران و روسیه در خصوص اینکه با پیوستن FATF جذب سرمایه گذار به راحتی انجام می شود؛ پاسخ داد: سرمایهگذار فقط به FATF نگاه نمیکند؛ او مجموعهای از شاخصها را میسنجد، مثل رتبه اعتباری کشور، ثبات سیاسی، احترام به مالکیت خصوصی، و همچنین قوانین مربوط به حمایت از سرمایه. FATF بخشی از این تصویر کلی است. بنابراین، اگرچه پیوستن به FATF میتواند رتبه اعتباری ایران را بهبود ببخشد، اما این به تنهایی کافی نیست.
میرکریمی تصریح کرد: واقعیت این است که FATF یک موضوع فنی، بانکی و مقرراتی است، اما در ایران رنگوبوی سیاسی به خودش گرفته است. در حالی که در سایر کشورها بیشتر یک بحث تخصصی در سطح بانکداران و کارشناسان مالی است. مخالفان داخلی FATF معمولاً آن را ابزار سیاسی میدانند، در حالی که مقررات FATF عمدتاً برای مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم طراحی شده است. بنابراین، این نگاه که FATF صرفاً یک ابزار سیاسی است، چندان با واقعیت سازگار نیست.
او اذعان کرد: حتی اگر ایران امروز هم عضو FATF شود، همچنان به دلیل تحریمهای آمریکا، محدودیتهای جدی در مبادلات بانکی باقی خواهد ماند. اما مزیت آن این است که هزینه مبادلات پایینتر میآید و امکان استفاده از روشهای متعارف بانکی فراهم میشود. در غیر این صورت، همچنان مجبوریم از شبکههای غیررسمی، صرافیها و واسطهها استفاده کنیم؛ کاری که ریسک و هزینه بالاتری دارد و زیان آن در نهایت به مردم منتقل میشود.
وی در پاسخ به این سوال، آیا جایگزینی FATF وجود دارد؛ گفت: بله، همیشه راهحلهای جایگزین وجود دارد، اما با هزینههای سنگینتر. مثلاً تهاتر یکی از این روشهاست که دولت هم آن را تجربه کرده است، اما تهاتر هزینه مبادلات را افزایش میدهد و به نفع اقتصاد نیست. در حالی که FATF بهنوعی هزینه مبادله را برای فعالان اقتصادی کاهش میدهد.
کریمی در پایان خاطرنشان کرد: به همین دلیل است که بانکداران و متخصصان بانکی ما تأکید دارند که باید الزامات FATF را بپذیریم. آنها در عمل با پرداختها و نقلوانتقالات سروکار دارند و بهتر از هر کس دیگری شرایط را درک میکنند. در مقابل، مخالفان عمدتاً چهرههای سیاسی هستند که تجربه و تخصص بانکی ندارند. بنابراین، فکر میکنم هزینه نپیوستن به FATF برای اقتصاد ایران بیشتر از هزینه پیوستن به آن است.