چین با ابتکار تازه «حکمرانی جهانی» در نشست شانگهای، پرچم اصلاح نظم بین‌المللی را به دست گرفت؛ طرحی که بر برابری حاکمیتی، چندجانبه‌گرایی و تقویت نقش جنوب جهانی تکیه دارد و هدف آن ساخت نظمی عادلانه‌تر برای همه کشورهاست.
تهران- ایران‌ویو۲۴
وزارت امور خارجه چین در مقاله‌ای تفصیلی مفاهیم اصلی ابتکار «حکمرانی جهانی» را که از سوی «شی جین‌پینگ» رئیس‌جمهور این کشور در بیست‌وپنجمین نشست سازمان همکاری شانگهای در تیانجین ارائه شد، تشریح کرد. پکن این ابتکار را تلاشی برای «بهبود عملکرد نظام بین‌المللی موجود» و پاسخی به ناکارآمدی‌های فعلی در مواجهه با چالش‌های جهانی معرفی کرده است.
در این مقاله، سه کاستی عمده نظام بین‌المللی کنونی برشمرده شده است: کم‌نمایی جنوب جهانی و نیاز به تقویت نقش کشورهای در حال توسعه، تضعیف تدریجی منشور سازمان ملل در برابر تحریم‌ها و اقدامات یک‌جانبه، و ضرورت کارآمدی بیشتر در تحقق دستورکار توسعه پایدار ۲۰۳۰ به‌ویژه در حوزه‌های تغییرات اقلیمی، شکاف دیجیتال، هوش مصنوعی و فضای سایبری.
پکن تأکید کرده است که به عنوان عضو دائم شورای امنیت و بزرگ‌ترین کشور در حال توسعه، خود را پیشگام در «دفاع از نظام بین‌المللی، مشارکت در توسعه جهانی و ارائه کالاهای عمومی» می‌داند و ابتکار تازه را بر پایه اصول منشور سازمان ملل بنا نهاده است.
پنج ستون اصلی ابتکار حکمرانی جهانی چین
وزارت خارجه چین مفاهیم محوری این طرح را چنین برشمرده است:
-
پایبندی به برابری حاکمیتی: همه کشورها، فارغ از قدرت و ثروت، باید از حقوق برابر در تعیین مسیر توسعه و مشارکت در حکمرانی جهانی برخوردار باشند.
-
پایبندی به حکمرانی قوانین بین‌المللی: منشور سازمان ملل باید بی‌استثنا و بدون استانداردهای دوگانه اجرا شود.
-
پایبندی به چندجانبه‌گرایی: رایزنی گسترده و همکاری جمعی مسیر اصلی اصلاح نظم بین‌المللی است.
-
پایبندی به رویکرد مردم‌محور: رفاه ملت‌ها باید ارزش بنیادین حکمرانی جهانی باشد.
-
پایبندی به نتایج واقعی: اصلاح حکمرانی جهانی زمانی معنا دارد که بتواند به طور عملی مشکلات مشترک بشریت را حل کند.
در این چارچوب، چین تأکید دارد که هدف ابتکار، نه تخریب نظم موجود، بلکه اصلاح و کارآمدتر کردن آن برای پاسخ‌گویی سریع‌تر به چالش‌ها و خدمت‌رسانی بهتر به منافع تمامی کشورها به‌ویژه کشورهای در حال توسعه است.
با این ابتکار، پکن تلاش می‌کند خود را در جایگاه معمار یک نظم عادلانه‌تر جهانی تثبیت کند؛ نظمی که به گفته مقامات چینی باید بر پایه عدالت، احترام متقابل و منافع مشترک شکل گیرد.
